Karzcino – Karzin

Karzcino – wieś w gminie Redzikowo. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawia się w dokumencie z 1281 r., w którym to książę Mściwoj II nadał zakonowi norbertanów w Białobokach nad Regą kościół świętego Piotra w Słupsku wraz ze wszystkimi przynależnościami, tj. wieś Karzcino wraz z ziemią i dziesięciną wraz z dziesięcinami od pięciu wsi: Lubuń, Stojęcino, Objazda, Bukowa i Żelazo. W XIV wieku wieś należała do rodziny Mitzlaff. W 1389 r. jako właściciela wsi wymienia się Georga Mitzlaff, a w 1523 r. Hansa Mitzlaff. Karzcino składało się z trzech części, które należały do różnych członków rodziny Mitzlaff. W drugiej połowie XVIII wieku dwie z trzech z części wskutek ugody przeszły na własność majora Güntera von Göckingh. Trzecią część przekazano mu w 1777 r. W roku 1781 r. cały majątek sprzedał żonie Johanna Ernesta Friedricha von Stojentin. W 1805 r. jako właściciela wsi wymienia się rodzinę von Lettow. Następnie w roku 1830 r. za 38 tys. talarów przechodzi na własność pułkownika Friedricha Ludwiga von Sprenger. W 1853 r. wieś została sprzedana za 67 tys. talarów Adolfowi von Zitzewitz. W 1882 r. odziedziczył je Robert von Puttkamer. Po jego śmierci (15.03.1900 r.) Karzcino przejął jego syn Bernhard, który był szefem policji w Kolonii i Szczecinie. Po otrzymaniu spadku zrezygnował z funkcji i zajął się zarządzaniem majątkiem. Po śmierci Berharda majątkiem zarządzała jego żona Margarete von Puttkamer z dm. Nipkau i była ona ostatnim właścicielem Karzcina.  

Rolnictwo 

Według danych z 1938 r. majątek szlachecki w Karzcinie wynosił 1050 ha, w tym było: 373 ha gruntów rolnych, 75 ha łąk, 4 ha pastwisk, 570 ha lasów i 31 nieużytków. Stan inwentarza wynosił: 40 koni, 160 sztuk bydła, 400 owiec i 200 świń. Poza majątkiem we wsi znajdowało się 16 gospodarstw rolnych, w tym:
– 5 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
– 8 o powierzchni od 5 ha do 10 ha, 
– 3 o powierzchni od 10 ha do 20 ha.
W Karzcinie znajdowała się gospoda prowadzona przez Erwina König i cegielnia należąca do Puttkamera. 

Kościół

Mieszkańcy wsi byli w większości wyznania ewangelickiego. Tylko 7 mieszkańców deklarowało katolicyzm. Karzcino należało do parafii w Wytownie, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk Miasto.

Szkoła

W 1932 r. we wsi funkcjonowała jednostopniowa szkoła powszechna z jednym nauczycielem. Do szkoły uczęszczało wówczas 67 dzieci. Jednym z ostatnich nauczycieli był Alfred Lettow, który poległ w 1942 r.

Ostatnie dni wojny 

W pierwszych dniach marca 1945 r. w Karzcinie znajdowali się uchodźcy m.in. z Prus Wschodnich i Prus Zachodnich. Mieszkańcy wsi mimo przygotowań do ewakuacji nie opuścili wsi. Rosjanie zajęli wieś 8 marca 1945 r. W połowie sierpnia Margarete von Puttkamer opuściła wieś i udała się do Düsseldorfu-Mettmann. Majątek został zajęty przez Rosjan i pozostawał w ich rękach do 1950 r. Na potrzeby Rosjan pracowali miejscowi Niemcy. Straty mieszkańców wsi podczas II wojny światowej wyniosły: 16 zabitych, 13 zaginionych i 24 poległych w szeregach armii niemieckiej.

Znani mieszkańcy

W Karzcinie urodził się Otto Hermann Samuel Knoop (20.04.1853 r.) – profesor etnografii, folklorysta i badacz kultury Pomorza i Wielkopolski. Pozostawił po sobie bogatą skarbnicę bajek, legend i opowiadań. Jego praca „Opowieści ludowe, opowieści, przesądy, obyczaje i bajki z Pomorza Wschodniego” została opublikowana w języku polskim.

Cmentarz 

Data założenia:	Brak danych.
Wyznanie / parafia:	Ewangelicki /  parafia Wytowno.
Status:	Nieczynny.
Położenie:	Posadowiony 900 m na południowy-zachód od wsi, po lewej stronie nieutwardzonego traktu do Machowina.
Współrzędne geograficzne:	N 54,54953, E 17,05045
Powierzchnia:	± 8320 m2
Układ przestrzenny:	Cmentarz posadowiony na płaskim terenie, na planie prostokąta, na linii północ-południe. Zmarłych chowano na linii wschód-zachód. Nie zachował się układ kwater.
Drzewostan i roślinność:	Drzewa: świerk, dąb, / roślinność: barwinek, konwalia, paproć.
Najstarszy zachowany element:	Krzyż żeliwny ażurowy bez kamiennej podstawy upamiętniający Gertrude Bergunde zmarłą 18.01.1909 r. w wieku 10 miesięcy.
Zachowały się:	1 granitowy obelisk, 1 wnęka grobowa wykonana z czerwonej cegły, 2 krzyże żeliwne ażurowe z porcelanowymi tabliczkami inskrypcyjnymi bez kamiennych podstaw, 20 elementów nagrobnych, fragmentów z krzyży żeliwnych ażurowych, 4 granitowe podstawy pod żeliwne krzyże.

 Pochowani na cmentarzu ewangelickim

Nazwisko	Imię	Tytuł / uwagi	Data urodzenia	Data śmierci
Bergunde	Gertrud Luise	–	06.03.1908	18.01.1909
Frobel	Irena Ida Laura	–	26.08.1911	29.04.1915
Koenig geb. Felgner	Martha	–	–.–.1904	20.06.1936

Mieszkańcy Karzcina [Karzin] polegli podczas wojen:

Stopień	Nazwisko	Imię	Data urodzenia	Data śmierci	Wiek / miejsce śmierci / uwagi
Musketier	Tuschling	Albert	–.–.—-	–.–.1866	Poległ w bitwie pod Köninggrätz (Hradec Kralove – Czechy),
Musketier	Groth	Karl	–.–.—-	01.02.1871	Poległ w walkach koło Pontalier (Francja).2

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 598-601.
2. Kreisblatt des Landkreises Stolp, 19 Januar 1910, No. 3 (w:) http://www.bibliotekacyfrowa.eu/dlibra/doccontent?id=270&dirids=1.