Bydlino – Bedlin

Bydlino – wieś w gminie Redzikowo. Według danych z 17 maja 1935 r. w Bydlinie mieszkało 198 osób, w 57 gospodarstwach domowych. W 1485 r. wieś należała do rodziny von Schwaven, a od roku 1626 do 1805 do rodziny von Lettow. Według Brüggemann’a w 1784 r. w Bydlinie znajdował się jeden folwark, młyn wodny z tartakiem zwany młynem niskim. Powyżej nurtu rzeki Słupi, w Machowinie znajdował się młyn zwany wysokim. Wówczas mieszkało tutaj trzech chłopów, trzech robotników najemnych i nauczyciel. Łącznie we wsi było 11 palenisk. 2 stycznia 1723 r. urodził się w Bydlinie Dawid Ruhnke († 14.05.1798 r. w Leiden) – przyszły profesor filozofii, historii i filologii greckiej na Uniwersytecie w Leiden (Holandia). W 1805 r. wsie Bydlino i Machowino zostają sprzedane rodzinie von Uckermann:
– Franz von Uckermann (radca prawny) ur. 30.12.1796 r. – zm. 06.06.1879 r.,
– Conrad von Uckermann (porucznik Landwehry) ur. 10.05.1834 r. we Wrocławiu – zm. 15.02.1910 r. w Machowinie,
– Franz von Uckermann ur. 14.05.1860 r. w Zimowiskach – zm. 20.06.1924 r. w Machowinie,
– Konrad Uckermann (ostatni właściciel majątków w Bydlinie i Machowinie) zm. 1973 r. w Weißenburgu (Bawaria – Niemcy).

Rolnictwo, handel i rzemiosło

Według danych z 1892 r. wielkość majątku w Bydlinie wynosiła 395 ha, w skład których wchodziło: 226 ha pól uprawnych, 47 ha łąk, 42 ha pastwisk i 80 ha lasów. Natomiast w zabudowaniach gospodarczych znajdowały się 23 konie, 97 sztuk rogacizny, 604 owce i 52 świnie. W roku 1914 majątek uległ powiększeniu i wynosił 426 ha, w skład których wchodziło: 238 ha pól uprawnych, 47 ha łąk, 32 ha pastwisk i 90 ha lasów. Natomiast w zabudowaniach gospodarczych znajdowało się 20 koni, 113 sztuk rogacizny i 63 świnie. Przed wybuchem II wojny światowej powierzchnia majątku uległa zmniejszeniu i wynosiła 405 ha, w tym było: 218 ha pól uprawnych, 44 ha łąk, 41 ha pastwisk, 96 ha lasów, 2 ha powierzchni wodnych i 4 ha nieużytków. Stan zwierząt hodowlanych wynosił: 22 konie, 90 świń. W 1939 r. oprócz majątku w Bydlinie  znajdowało się 18 gospodarstw rolnych, w tym:
– 10 gospodarstw o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
– 3 gospodarstwa o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
– 5 gospodarstw o powierzchni od 10 ha do 20 ha.
W Bydlinie w latach 40 XX wieku znajdował się zajazd należący do Paul′a Duske. Mieszkali tutaj: rzeźnik Fritz Böhlke, młynarz Werner Buhrke i kowal Hubert Sengstock.

Kościół

Wszyscy mieszkańcy Bydlina byli wyznania ewangelickiego i należeli do parafii w Weitenhagen (Wytowno), a tym samym do okręgu kościelnego Stolp-Stadt (Słupsk Miasto).

Szkoła

W 1932 r. w Bydlinie funkcjonowała jednostopniowa szkoła powszechna, do której uczęszczało 25 dzieci. Cztery lata później, a dokładnie 01.05.1936 r. poświęcono i oddano do użytku nowy budynek szkoły. Ostatnim nauczycielem nauczającym w Bydlinie był Bernhard Voelzke.

Ostatnie dni wojny

Już w pierwszych dniach 1945 r. mieszkańcy wsi czynili przygotowania do ewakuacji przed nacierającymi wojskami radzieckimi. W marcu kolumna uchodźców z Bydlina wyruszyła w kierunku Objazdy przez Machowino i Wytowno. Wszystkie drogi były zatłoczone przez uciekinierów z okolicznych miejscowości oraz z Prus Wschodnich i Prus Zachodnich. W tym samym czasie w Bydlinie oddziały Volkssturmu stawiały zapory przeciwczołgowe. Niewielka grupa żołnierzy niemieckich ulokowała się w budynku szkoły, druga grupa w sile 25 żołnierzy zajęła budynek przy moście na rzece Słupi. Okolice mostu zostały zbombardowane przez lotnictwo radzieckie. Rosjanie weszli do wsi 8 marca od strony Strzelina i od strony południowej po przełamaniu słabej obrony mostu na rzece. Po zajęciu wsi kilkunastu mieszkańców, w tym burmistrz Franz Albrecht zostali aresztowani i wywiezieni do Związku Radzieckiego. Już w 1945 r. do wsi zaczęli napływać pierwsi osadnicy polscy. Głównie z terenów wschodniej Polski, m.in. ze Suwalszczyzny. Na przełomie 1945/1946 większość niemieckich mieszkańców wsi została deportowana za Odrę. Straty wojenne wśród ludności cywilnej Bedlin (Bydlino) wynosiły 8 zabitych i 19 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 8 mieszkańców tej miejscowości.

Cmentarz

Data powstania:	Brak informacji.
Wyznanie / parafia:	Ewangelickie / parafia Wytowno.
Status:	Nieczynny. Ostatni pochówek miał miejsce latem 1982 r.
Położenie:	Na południowy – zachód od wsi, po lewej stronie traktu do Zamełowa.
Współrzędne geograficzne:	N 54.536229, E 16.969580
Powierzchnia:	Brak danych.
Układ przestrzenny:	Położony na niewielkim wzniesieniu terenu. Zachowała się północno-zachodnia granica cmentarza, którą wytycza szpaler drzew. Nie zachował się układ kwater sprzed 1945 r.
Drzewostan i roślinność:	Barwinek.
Najstarszy zachowany element:	Krzyż żeliwny upamiętniający Anne Albrecht z dm. Heher zm. 04.12.1925 r.
Zachowały się:	krzyż żeliwny z betonową podstawą, 3 fragmenty kamiennych nagrobków, 1 granitowa podstawa z fragmentem żeliwnego krzyża z grobu dziecięcego.
Uwagi:	Zachowało się 17 mogił, z których 7 jest bezimiennych. 9 mogił należy do osadników polskich, z których dwoje jest wyznania prawosławnego (małżeństwo Józef i Olga Waseńczuk). Pochówki na tym cmentarzu odbywały się do 1958 r. Ostatni pogrzeb odbył się wyjątkowo w 1982 r., kiedy to pochowano Józefa Waseńczuka, który spoczął u boku swojej żony zmarłej w 1952 r. Najprawdopodobniej pierwszy polski pochówek na tym cmentarzu odbył się w lutym 1945 r. Pochowano wówczas 10-letnią Romualdę Bernatowicz.

Pochowani na dawnym cmentarzu ewangelickim

Nazwisko	Imię	Tytuł / oznaczenie	Data urodzenia	Data śmierci
Albrecht geb. Heher	Anna	–	30.04.1880	04.12.1925
Bernatowicz	Romualda	–	30.03.1935	14.02.1945
Bownik	Marian	–	06.01.1951	06.04.1951
Gałan	Antonina	–	18.09.1918	18.05.1951
Jakubczak	Czesław Zenon	–	–.–.—-	–.–.—-
Mielniczuk	Józef	–	01.09.1904	11.11.1958
Mielniczuk	Agata	–	20.07.1872	10.09.1948
Pawłowski	Franciszek	Żył 36 lat.	–.–.—-	–.–.—-
Waseńczuk	Olga	–	20.11.1911	30.07.1958
Waseńczuk	Józef	–	28.02.1905	29.06.1982

Zmarli w Bydlinie

Nazwisko	Imię	Tytuł / oznaczenie	Data urodzenia	Data śmierci
Borchmann	Louise	–	–.–.—-	–.–.1946

Mieszkańcy Bedlin (Bydlino) polegli w wojnach

Stopień	Nazwisko	Imię	Data urodzenia	Data śmierci	Miejsce śmierci / wiek / uwagi
Gefreiter	Mickley	Franz	–.–.—-	10.09.1914	Poległ.
Reservist	Boldt	Richard	–.–.—-	27.11.1914	Poległ.
Landsturmann	Kunde	Wilhelm	–.–.—-	08.06.1915	Poległ.
Reservist	Böhlke	Willi	–.–.—-	26.08.1915	Poległ.
Musketier	Duske	Franz	–.–.—-	27.08.1915	Poległ.
Musketier	Kautz	Willi	–.–.—-	11.08.1916	Poległ.
Musketier	Schlawin	Richard	–.–.—-	02.03.1917	Poległ.
Grenadier	Müller	Hugo	–.–.—-	16.06.1918	Poległ.
Grenadier	Stumm	Franz	–.–.—-	24.07.1918	Poległ.

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 389-391.
2. Pommersches Güter-Adressbuch, Stettin 1892 Friedrich Nagel (Paul Niekammer).
3. Gϋter-Adreβbuch fϋr die Provinz Pommern, Leipzig 1914, wydawca Reichenbach’sche Verlagsbuchhandlung.
4. Niekammer’s Landwirtschaftliche Güteradreßbücher. Band I, Niekammer’s Adreßbüchern G.m.b.H. hern G.m.b.H.  Leipzig 1939.
5. http://www.slupsk.machura.slupsk.pl/page22.html.