Choćmirowo – Alt Gutzmerow

Choćmirowo – wieś w gminie Główczyce. Pierwotnie siedziba rodziny von Gutzmerow. W 1517 r. majątek przeszedł na własność rodu von Reckow. W późniejszych latach Choćmirowo było lennem rodzin von Wobeser i Sojentin. W 1764 r. Bogislaw Heinrich von Stojentin sprzedał tutejsze dobra Wilhelmowi Gottfridowi von Werssowitz. W XIX w. przeszły one na własność rodziny Conrath. W 1859 r. majątkimem zarządzał Heinrich Conrath. W II połowie XIX w. właścicielką wsi została wdowa Wilcke (1884), a następnie August Kuttner (1893). Ostatnimi posiadaczami majątku w Choćmirowie byli: Max Beyer (1914) i Günter Beyer.

Rolnictwo i działalność gospodarcza

W 1891 r. powierzchnia majątku w Choćmirowie wynosiła 318 ha, w tym było: 227 ha gruntów ornych, 22 ha łąk, 14 ha pastwisk, 53 ha lasów i 2 ha powierzchni wodnych. W zabudowaniach gospodarczych znajdowało się: 16 koni, 73 sztuk rogacizny, 289 owiec i 32 świnie. Rok przed wybuchem wojny powierzchnia majątku zmniejszyła się do 124 ha (o 39%), w tym było: 94 ha gruntów ornych, 11 ha łąk, 2 ha pastwisk, 14 ha lasów i 3 ha nieużytków. W zabudowaniach folwarcznych znajdowało się: 50 koni, 215 sztuk rogacizny i 26 owiec. Poza majątkiem znajdowało się tutaj 16 gospodarstw rolnych, w tym:
– 5 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
– 2 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
– 7 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
– 2 o powierzchni powyżej 20 ha.

Kościół

Wszyscy mieszkańcy wsi byli ewangelikami i należeli (do końca XIX w.) do parafii w Gardnie Wielkiej. W 1891 r. w niedalekich Żelkach utworzono probostwo, a następnie w 1899 r. utworzono tu nową parafię, w skład której weszło również Choćmirowo.

Szkoła

W 1932 r. w Choćmirowie funkcjonowała 1-stopniowa szkoła powszechna, z jednym nauczycielem i 51 uczniami. Uczęszczały do niej również dzieci z Choćmirówka (Neu Gutzmerow). Ostatnim nauczycielem zatrudnionym w miejscowej szkole był Hellmut Krause.

Ostatnie dni wojny

Wieś została zajęta przez wojska radzieckie 09.03.1945 r. Podczas II wojny światowej zginęło: 20 tutejszych mieszkańców, 6 zaginęło, a 4 poległo w szeregach armii niemieckiej.

Cmentarz

Data założenia: Brak danych. Zachowana tu stella świadczy o tym, że to miejsce pochówkowe istniało już w II połowie XIX w.
Położenie: 1,5 km na południowy-zachód od Choćmirowa.
Współrzędne geograficzne: N 54,59175⁰ E 17,23281⁰.
Powierzchnia: ±1500 m2.
Układ przestrzenny: posadowiony na planie prostokąta na linii wschód – zachód, na płaskim terenie. Zachowały się tu czytelne granice od strony północnej, zachodniej i wschodniej, które tworzą drzewa świerkowe. Od strony zachodniej oprócz świerków rosną również lipy. Wejście na teren pochówkowy znajdowało się od strony północnej, tj. od strony drogi do Żelkowa i dawnej linii kolejowej. Nieczytelny jest układ kwater i grobów. Na wschodnim skraju cmentarza występuje sztucznie usypane wzniesienie na planie kwadratu.
Roślinność: bluszcz (Hedera L.).
Zachowały się:
– 1 granitowa stela z 1871 r.,
– 1 krzyż żeliwny bez podstawy,
– 5 fragmentów tablic inskrypcyjnych.

Pochowani na cmentarzu w Choćmirowie

Nazwisko	Imię	Tytuł / oznaczenie	Data urodzenia	Data śmierci
Beyer	Max	Mąż Elise z dm. Hildebrandt.	–.–.—-	21.01.1943
Hildebrandt geb. Musch	Ernestine	Zmarła o godz. 14.30 / 69 lat / żona Ferdinanda Hildebrandt.	–.–.—-	07.01.1943
Knop geb. Wiedenhöst	–	Żona Ewalda Knop.	26.01.1836	12.04.1891
Voss	Karl	–	–.–.1880	31.08.1919

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 374-375.
2. Die Grenz-Zeitung nr 8-9 z 09.01.1943.
3. Die Grenz-Zeitung nr 22-23 z 23.01.1943.