Lubuczewo – Lübzow
Lubuczewo – wieś sołecka w gminie Redzikowo. Wg danych z 17.05.1935 r. żyło tutaj 308 osób w 67 gospodarstwach domowych.1
W 1546 r. wieś otrzymała jako lenno rodzina von Tessen. W 1608 r. stała się ona własnością księżnej Erdmuty von Croy. W 1624 r. książe pomorski Bogusław XIV oddał Lubuczewo jako lenno rodzinie von Reckow. Na mocy ugody z 1741 r. przeszło ono w ręce podporucznika Klausa von Pircha, a po jego śmierci w 1764 r. odziedziczył jego syn Karl Siegmund von Pirch. W 1785 r. właścicielem wsi zostaje Johann Ernst Friedrich von Stojentin z Karzin (Karzcino). W 1841 r. Lubuczewo kupił Alexsandr von Puttkamer. W 1860 r. zostało ono sprzedane Edmundowi Maxowi von Braunschweig za 107 tys. talarów i pozostawało w rękach tej rodziny do 1945 r. Jego ostatnim właścicielem był Eberhard von Braunschweig.
Rolnictwo
W 1938 r. powierzchnia majątku w Lubuczewie wynosiła: 943 ha, w tym było: 305 ha gruntów ornych, 92 ha łąk, 50 ha pastwisk, 445 ha lasów i 39 ha nieużytków. W zabudowaniach gospodarczych znajdowało się 47 koni, 152 sztuk bydła i 300 świń. Poza majątkiem we wsi znajdowało się 19 gospodarstw rolnych, w tym:
– 9 o powierzchni od 0,5 do 5 ha,
– 3 od 5 do 10 ha,
– 4 od 10 do 20 ha,
– 3 powyżej 20 ha.
Kościół
Wszyscy mieszkańcy Lubuczewa byli wyznania ewangelickiego. W XVIII w. wieś należała do parafii św. Piotra w Słupsku, a następnie do parafii Freist (Wrzeście).
Szkoła
W 1932 r. w Lubuczewie funkcjonowała jednostopniowa szkoła powszechna z jednym nauczycielem i 54 uczniami. Uczył tu m. in. nauczyciel Raddatz.
Ostatnie dni wojny
Lubuczewo zostało zajęte przez Rosjan 8 marca 1945 r. około godziny 14.00. Właściciel wsi Eberhard von Braunschweig i jego rodzina zostali w pałacu. Jako przeciwnik Hitlera nie obawiał się nadciągających Rosjan. Za swe przekonania był wielokrotnie aresztowany i przesłuchiwany. Ostatni raz przesłuchano go po zamachu na Hitlera z 20.07.1944 r.
Dnia 11.03.1945 r. Eberhard wraz żoną, sekretarką i trzema uchodźcami zostali zamordowani przez nieznanych sprawców. O popełnienie zbrodni podejrzewano żołnierzy radzieckich, jak również byłego robotnika ukraińskiego mającego zatarg z właścicielem majątku. Po zabójstwie komendant radziecki oświadczył mieszkańcom wsi, że sprawca został schwytany i rozstrzelany.
Podczas II wojny światowej zginęło 32 mieszkańców wsi, 29 zaginęło i 17 poległo w szeregach armii niemieckiej. Eberhard von Braunschweig i jego żona zostali pochowani na cmentarzu rodzinnym w Lubuczewie.
Cmentarz
Cmentarz ewangelicki w Lubuczewie znajduje się po prawej stronie drogi (DK 213), prowadzącej do Wrześcia (N 54°32’08” E 17°05’06”). Wejście na teren miejsca pochówkowego o powierzchni ok. 6500 m2 znajdowało się od strony północnej, tj. od głównej drogi przechodzącej przez wieś. Zachowały się jego wyraźne granice od północy, zachodu i wschodu. Strona południowa była przeznaczona na ewentualne powiększenie terenu cmentarza. Część wschodnia cmentarza była przeznaczona głównie na pochówki dziecięce. W najstarszej części, tj. północno-zachodniej przeważały mogiły ziemne z krzyżami żeliwnymi, wspartymi na granitowych cokołach lub nagrobki wykonane z kamienia naturalnego. Ponadto pojawiają się na cmentarzu nagrobki kamienne, w formie betonowych krzyży lub pionowych betonowych płyt nagrobnych, z tablicami inskrypcyjnymi, wykonanymi z czarnego lub białego granitu. Występują również nagrobki w formie ściętego pnia drzewa, na którym znajdowały się tablice inskrypcyjne. Groby otaczano kutymi lub odlewanymi z żeliwa płotkami. Zachowały się tutaj również proste obrysy mogił z betonu i granitu oraz betonowe obrysy mogił w formie otwartej trumny. Zmarłych chowano głową w kierunku zachodnim. Jeden z ostatnich pochówków na tutejszym cmentarzu miał miejsce w lipcu 1960 r. Pochowano wówczas Urszulę Dawydko, która zmarła mając 11 miesięcy.
Zachowało się:
– 91 granitowych podstaw pod żeliwne krzyże,
– 1 ażurowy krzyż żeliwny, z granitową podstawą,
– 2 betonowe krzyże z inskrypcją,
– 8 nagrobków w kształcie pnia drzewa, bez tablic inskrypcyjnych,
– 8 betonowych wsporników pod tablice inskrypcyjne,
– 2 płyty nagrobne (pionowe), bez tablic inskrypcyjnych,
– 20 betonowych obrysów mogił w kształcie otwartej trumny,
– 6 betonowych obrysów mogił,
– 1 obrys mogiły z granitu,
– 25 fragmentów rozbitych nagrobków.
Pochowani na dawnym cmentarzu ewangelickim w Lubuczewie
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzin | Data śmierci |
| Bäkher | Wilhelm | – | 22.8.1934 | 10.02.1938 |
| von Braunschweig | Max Eberhard | – | –.–.—- | 18.02.1943 |
| von Braunschweig | Eberhard | Zginął tragicznie. | –.–.—- | 11.03.1945 |
| Dawydko | Urszula | – | 03.06.1959 | 20.07.1960 |
| Dawydko | Weronika | – | 03.06.1959 | 28.06.1960 |
| Dawydko | Hanz | – | 29.04.1958 | 14.09.1958 |
| Dawydko | Engrit | – | 14.11.19– | 07.06.195- |
| Kautz | Johanna | – | –.–.—- | –.–.—- |
| Kautz | Robert | – | –.–.—- | –.–.1945 |
| Litwin | Emilia | – | 18.07.1947 | 10.08.1947 |
| Nitz | Hermann | – | 21.10.1872 | 13.09.1941 |
| Pietrzyk | Katarzyna | – | –.–.1880 | –.–.1955 |
| Pietrzyk | Piotr | Żył 6 miesięcy. | –.–.1949 | –.–.1949 |
| Stürzel | Ferdinand | Weteran. | 23.09.1848 | 19.07.1940 |
| Wockenfuh geb. Vok | Auguste | – | 01.03.1880 | 20.04.1938 |
| – | Hermann | – | 21.10.1872 | 19.03.1941 |
| [—]sske | August | – | 18.08.1884 | 17.08.1885 |
| – | Herman | – | 30.10.1850 | 10.02.– |
Mieszkańcy Lübzow (Lubuczewo) polegli podczas wojen i zmarli z odniesionych ran
| Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Wiek / miejsce śmierci/ uwagi |
| Gardelandwehrmann | Woidt | Ferdinand | –.–.—- | –.–.—- | Zmarł z odniesionych ran podczas wojny francusko-pruskiej 1870 – 1871. 2 |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 708-711.
2. http://www.denkmalprojekt.org/2010/stolp_kreisblatt_1864_1866_1870-71_pom.htm.