Ryczewo – wieś leżąca dawniej przy północno-wschodniej granicy Słupska. W czasach Pruskich było ono jedną z 18 wsi królewskich, które podlegały urzędowi w Słupsku.
Rolnictwo i działalność gospodarcza
Według spisu ludności przeprowadzonego 17 maja 1939 r. w Ryczewie mieszkało 1005 osób, w 269 gospodarstwach domowych. Znajdowało się tutaj wówczas 39 gospodarstw rolnych, z tego:
– 16 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
– 2 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
– 11 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
– 10 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwa rolne posiadali: Friedrich Manske – 39 ha, Fritz Manske – 28 ha, Johannes Rahn – 26 ha, Wilhelm Rahn I – 24 ha, Wilhelm Rahn II – 24 ha, Paul Domke – 23 ha, Ernst Manske – 23 ha, Wilhelm Rahn III – 21 ha.
Działały tutaj fabryka wapnia i piaskowca należąca do Carla Westphala, kasa oszczędnościowo-pożyczkowa, piekarnia Willego Kaminskyego oraz młyn Franza Zadacha. Znajdowały się tutaj również sklep wielobranżowy Margarete Druck i Maxa Pokriefke, sklep budowlany F. Gellerta oraz sklep z produktami technicznymi i chemicznymi Dobbersteina. W Ryczewie działalność rzemieślniczą prowadzili kołodziej R. Mahn, krawiec E. Hoppe, kowal Karl Ratzke oraz czterech rzeźników – W. Adler, F. Köplin, E. Körber i Karl Willer. Oberża Adolfa Schmidta i ogród „Wiktorii” należący do Otto Friedricha były ulubionymi miejscami weekendowych wycieczek mieszkańców Słupska.
Kościół
Większość mieszkańców wsi była wyznania ewangelickiego i należała do parafii św. Piotra w Słupsku, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk Stare Miasto. Osiem osób deklarowało katolicyzm.
Szkoła
W latach 30 XX w. istniała we wsi trzystopniowa szkła powszechna, w której uczyło dwóch nauczycieli. Do szkoły uczęszczało wówczas 117 dzieci. Nauczali tataj m.in. Heinrich Böhme, Zander i Ruth Fabritz.
Ostatnie dni wojny
Na początku 1945 r. Ryczewo, tak jak wiele miejscowości w powiecie słupskim, było przepełnione uchodźcami z Prus Wschodnich i zachodnich okręgów. Dnia 7 marca 1945 r. mieszkańcy wsi zostali powiadomieni o konieczności ewakuowania się w kierunku Gdańska. Tylko około 150 osób zastosowało się do tego polecenia i ruszyło w kierunku wschodnim. Ucieczka ich zakończyła sie w Witkowie i Wierzchocinie, gdzie zostali zaskoczeni przez wojska radzieckie. Dobytek, który mieli na wozach oraz konie zostały zabrane przez Rosjan. Dnia 8 marca 1945 r. około południa wieś została zajęta przez wojska radzieckie. Już w kwietniu 1945 r. do wsi przybyli pierwsi osadnicy polscy. Nazwę wsi Ritzow przemianowano na Ryczewo. W latach 1945-1954 było ono wsią gminną, w skład której wchodziło 8 gromad: Głobino, Jezierzyce, Krępa, Płaszewko, Redzikowo, Ryczewo, Siemianice i Warblewo. Dnia 31.12.1961 r. Ryczewo włączono w granice administracyjne miasta Słupska. Podczas II wojny światowej zginęło 20 mieszkańców wsi, 126 zaginęło i 25 poległo w szeregach armii niemieckiej.
Cmentarz
| Data założenia: | Brak danych. |
| Wyznanie / parafia: | Ewangelickie / parafia św. Piotra w Słupsku. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | Znajdował się na południowy-zachód od dawnej wsi. Obecnie na skraju Lasku Północnego w Słupsku. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54.477082, E 17.043787 |
| Powierzchnia: | ± 6400 m2 |
| Układ przestrzenny: | Posadowiony na planie kwadratu. Wejście na teren pochówkowy znajdowało się od strony północno-wschodniej. Zmarłych chowano na linii wschód-zachód. |
| Drzewostan i roślinność: | bluszcz |
| Najstarszy zachowany element: | |
| Zachowały się: | granica cmentarza, wytyczona kamieniami granitowymi, 117 kamiennych obrysów mogił (beton lub granit), 6 podstaw pod żeliwne krzyże, 2 nagrobki w kształcie ściętego pnia drzewa bez tablic inskrypcyjnych, 2 betonowe krzyże, 3 płyty nagrobne, 1 fragment tablicy inskrypcyjnej. |
| Uwagi: | Wjazd na jego teren cmentarza znajdował się od strony północno-wschodniej i do dzisiaj zachował się tylko fragment drogi prowadzącej do tego miejsca spoczynku. Ostatni odcinek drogi został zniszczony przez powstałą żwirownię. Cmentarz położony jest na planie kwadratu o powierzchni około 6400 m2. |
Pochowani na cmentarzu ewangelickim
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Birr geb. Albrecht | Anna | 31.01.1881 | 23.06.1942 | |
| Boll | Albert | 29.01.1909 | 24.08.1932 | |
| Boll geb. Zur | Alwine | 16.05.1876 | 08.03.1944 | |
| Borhard geb. Puper | Anna | –.–.—- | 29.12.1949 | |
| Bork | Heinrich | 8.06.1875 | 05.04.1939 | |
| Bork geb. Schweder | Auguste | 10.02.1848 | 19.02.1937 | |
| Draeger | Emil | –.–.—- | –.–.1888 | |
| Halw[—] | Paul | 07.02.1915 | 17.06.193[-] | |
| Neitzel | Heinrich | Mąż Henriette z dm. Machande. | 11.07.1857 | 08.04.1922 |
| Neitzel geb. Machande | Henriette | Żona Heinrich′a Neitzel. | 03.12.1855 | 26.04.1935 |
| Neubuser | Gustaw | – | 08.10.1872 | 27.04.1917 |
| Otte | Max | – | 28.04.1870 | 12.06.1936 |
| Otte geb. Ulrich | Marie | – | 06.11.1877 | 6.03.1938 |
| Rahn geb. Willer | Emilie | – | 29.12.1882 | 11.11.1935 |
| Rohde geb. Wenzlaff | Mathilde | – | 18.01.—- | 06.12.1939 |
| Topel geb. Jseler | Emma | Zmarła w wieku 50 lat. | –.–.—- | 09.02.1943 |
| Schumann | Minna | – | –.–.—- | –.–.1945 |
{gallery}ryczewo{/gallery}
Mieszkańcy Ritzow (Ryczewo) polegli w wojnach
| Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Miejsce śmierci / wiek / uwagi |
| Unteroffizier | Beihser | Hans | –.–.—- | –.–.1943 | Front wschodni / odznaczony KZ 2 kl., medalem wschodnim. |
| Unteroffizier | Mahn | Arnold | –.–.—- | –.–.1943 | 27 lat / Panzerjäger Regiment / odznaczony KZ 2 kl., medalem wschodnim, odznaką za odniesione rany. |
| Unteroffizier | Haaring | Gero | –.–.—- | –.–.1943 | Front wschodni / 20 lat / syn Waltera i Margarety z dm. Keil / odznaczony KZ 2 kl., medalem wschodnim, odznaką szturmową piechoty. |
| Gefreite | Draheim | Paul | –.–.—- | –.–.1943 | Front wschodni / 31 lat / odznaczony medalem wschodnim, odznaką za odniesione rany. |
| – | Klein | Ernhard | –.–.—- | –.–.1944 | Poległ we Francji. |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 816-820
2. Die Grenz-Zeitung nr 95 z 06.04.1943 r., str. 4.
3. Die Grenz-Zeitung nr 105 z 15.04.1943 r., str. 4.
4. Die Grenz-Zeitung nr 85/86 z 27.03.1943 r., str. 4.