Lipno – Liepen
Lipno – wieś w gminie Główczyce. Już w 1274 r. miejscowość jest wzmiankowana w dokumencie wystawionym przez księcia Mściwoja II, w którym to jest informacja o nadaniu wsi Lipno klasztorowi w Kołbaczu. W późniejszych latach Lipno było w posiadaniu rodziny von Zastrow. Na początku XVIII wieku Lipno, Będzichowo i Drzeżewo były lennem rodziny von Wobeser. Z powodu bankructwa trzy wsie zostały w roku 1729 sprzedane tajnemu ministrowi skarbu Ludwigowi Adamowi von Blumenthal. W 1743 r. Lipno wraz z pozostałymi dwiema wsiami przechodzi w ręce Jacoba von Wobeser. Następnie w 1767 r. major Georg Ulrich von Massow kupił Lipno i Będzichowo oraz nieco w późniejszym czasie Drzeżewo. Majątek pozostał w rękach tej rodziny do 1945 r. Jednymi z ostatnich właścicieli Lipna byli Adolf von Massow (zm. 1879 r.), Louis von Massow (zm. 1936 r.) i Ewald von Massow.
Rolnictwo
W 1938 r. powierzchnia majątku w Lipnie wynosiła 290,5 ha, w tym: 150 ha gruntów ornych, 7 ha łąk, 133 ha lasów i 0,5 ha powierzchni wodnych. Stan inwentarza wynosił: 12 koni i 60 sztuk rogacizny. Poza majątkiem we wsi znajdowało się 6 gospodarstw rolnych, w tym:
– 1 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
– 1 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
– 4 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwa rolne posiadali: Franz Birr – 27 ha, Lebrecht Wenzlaff – 29 ha, Paul Wenzlaff – 23 ha.
Kościół
Według spisu ludności przeprowadzonego 17 maja 1939 r. wieś liczyła 94 mieszkańców, którzy tworzyli 21 gospodarstw domowych w 11 zabudowaniach mieszkalnych. Wszyscy mieszkańcy byli wyznania ewangelickiego i należeli do parafii w Damnie, która podlegała do parafii okręgu Słupsk Stare-Miasto.
Szkoła
Dzieci z Lipna uczęszczały do szkoły w niedalekim Drzeżewie.
Ostatnie dni wojny
O świcie 9 marca 1945 r. wieś została zajęta przez wojska radzieckie. Jeszcze tego samego roku przybyli tutaj pierwsi polscy osadnicy. Podczas II wojny światowej zginęło 18 mieszkańców wsi, 21 zaginęło i 1 poległ w szeregach armii niemieckiej.
Cmentarz
| Data założenia: | Brak dokładnych danych. Oznaczony na mapach z 1890 r. |
| Wyznanie / parafia: | Ewangelickie / parafia w Damnie. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | Położony około 500 m od centrum wsi w kierunku północnym. Po lewej stronie drogi do Drzeżewa. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54°34’061” E 17°16’818” |
| Powierzchnia: | ± 1500 m2 |
| Układ przestrzenny: | Cmentarz posadowiony na planie prostokąta na linii wschód – zachód. Granicę cmentarza od strony zachodniej tworzy naturalne wzniesienie terenu. Od strony północnej i południowej granice wytyczają szpalery drzew świerkowych. Od strony wschodniej granicę wytycza mur o wysokości 0,5 m, wykonany z kamieni polnych (foto_1127), w którym występują dwa prześwity tworzące wejścia na teren pochówkowy. Prześwity w kamiennym murze są wzmocnione filarami z czerwonej cegły. Prześwit lewej bramy (foto_1126) wynosi 226 cm, wysokość filarów o przekroju 55 cm x 55 cm wynosi 142 cm. Prześwit prawej bramy wynosi 222 cm, wysokość filarów o przekroju 52 cm x 56 cm wynosi 90 cm. Niższa brama prowadziła do kwater dziecięcych znajdujących się w północnej części cmentarza. |
| Drzewostan i roślinność: | Dąb, świerk / bluszcz, paproć, konwalia, barwinek. |
| Najstarszy zachowany element: | |
| Zachowały się: | 18 grobów, w tym 13 bezimiennych (13 mogił ziemnych, 3 oznaczone betonowym obrysem), 3 nagrobki w kształcie pnia drzewa bez tablic inskrypcyjnych, 5 granitowych podstaw pod żeliwne krzyże, 2 krzyże z betonu, 5 krzyży drewnianych, 4 krzyże z metalowych rur, 8 fragmentów z rozbitych nagrobków, 5 obrysów mogił, 4 filary z czerwonej cegły tworzące bramy wejściowe na teren cmentarza. |
| Uwagi: | Cmentarz był użytkowany do końca lat 60 XX wieku. W części południowej cmentarza zachowało się 18 mogił, z których 13 jest bezimiennych. W tej części cmentarza są pochowani pierwsi polscy mieszkańcy wsi Lipno. Do ostatnich osób pochowanych na tym cmentarzu należą: Zofia Obalska z domu Kunc i Franciszka Szymańska, którą pochowano tutaj w grudniu 1955 r. |
Pochowani na cmentarzu ewangelickim
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Obalska z dm. Kunc | Zofia | – | 15.05.1900 | 29.09.1955 |
| Piątkowska | Marianna | Żyła 61 lat. | –.–.—- | –.–.1947 |
| Sabina | Maria | – | 11.11.1876 | 03.12.1953 |
| Szymańska | Franciszka | – | –.–.1814 | 06.12.1955 |
| Urbanek | Antonina | Żona Józefa Urbanek. | –.–.—- | –.–.—- |
| Urbanek | Józef | Mąż Antoniny Urbanek. | –.–.—- | –.–.—- |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 694-696