Krępa – Krampe
Krępa – wieś sołecka w gminie Redzikowo. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Płaszewko i Łupiny. Przed II wojną światową wieś liczyła 344 mieszkańców (17.05.1939 r.). Nazwa wsi została wymieniona w dokumencie z 1313 r., w którym Graf Peter von Neuenburg wraz z braćmi Johannem i Lorenzem przekazali wieś swoim wasalom Gottfriedowi Bülow i Gerhardowi Ketelhodt. Kolejnym właścicielem Krępy był Graf Jesko von Schlawe, który w 1329 r. sprzedaje część dóbr Niemieckiemu Zakonowi Rycerskiemu. W 1347 r. Krępa w całości przechodzi na własność zakonu. W XV w. toczył się spór między księciem pomorskim Bogusławem X, a Lorenzem i Jürgenem von Puttkamer z Łosina o wsie Lubuń i Krępa. Spór zakończył się polubownie w 1496 r. Wieś Krępa trafiły do rodziny von Puttkamer jako lenno. W pierwszej połowie XIX w. doszło do zajęcia majątku na rzecz państwa. W 1884 r. wieś została sprzedana Paulowi von Breyer za 63 tys. talarów. Ostatnimi właścicielami majątku w Krępie była rodzina Genth, spokrewniona z rodem Breyerów poprzez małżeństwo.
Rolnictwo i działalność gospodarcza
W 1938 roku powierzchnia majątku w Krępie wynosiła 1050 ha, w tym było: 552 ha gruntów ornych, 63 ha łąk, 26 ha pastwisk, 380 ha lasów, 20 ha powierzchni wodnych i 9 ha nieużytków. W zabudowaniach folwarcznych znajdowało się: 60 koni, 269 sztuki bydła. Poza majątkiem we wsi znajdowały się 24 gospodarstw rolnych, w tym:
– 5 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
– 4 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
– 2 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
– 13 o powierzchni powyżej 20 ha.
Pod koniec lat 30 XX w. w Krępie działały dwa młyny należące do Hermann‘a Witt i Fritz‘a Gruhlke oraz kuźnia Heinrich‘a Groth.
Kościół
Mieszkańcy Krępy byli w większości ewangelikami. W 1925 r. tylko jedenaście osób deklarowało wyznanie katolickie. Wieś należała do parafii Świętego Piotra w Słupsku, tym samym do okręgu kościelnego Słupsk – Stare Miasto.
Szkoła
W 1932 r. w Krępie funkcjonowała 2-stopniowa szkoła powszechna, z dwiema klasami i jednym nauczycielem. Do szkoły uczęszczało wówczas 76 uczniów. W śród uczących w miejscowej szkole wymienia się Otto Haack.
Ostatnie dni wojny
Miejscowość została zajęta przez wojska radzieckie 8 marca 1945 r. Dzień przed wkroczeniem Rosjan wysadzono most na rzece Słupi łączący Krępe z Łosinem, a mieszkańcy wsi otrzymali rozkaz ewakuacji. Po zajęciu wsi doszło do plądrowania domów i kilku podpaleń zabudowań. Latem 1945 r. do Krępy przybyli pierwsi polscy osadnicy. Podczas II wojny światowej zginęło 23 mieszkańców wsi, 30 zaginęło i 20 poległo w szeregach armii niemieckiej.
Cmentarze
Cmentarz wiejski
| Data założenia: | XIX w. Brak dokładnych danych. |
| Wyznanie / parafia: | Ewangelicki / parafia św. Piotra w Słupsku. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | Po prawej stronie drogi prowadzącej do Płaszewka, przy obecnej ul. Leśnej w Krępie. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54°25’14” E 17°03’12” |
| Powierzchnia: | ± 5110 m2 |
| Układ przestrzenny: | cmentarz położony na płaskim terenie, na planie prostokąta na linii północny-zachód – południowy-wschód. Wejście na teren cmentarza znajduje się od strony północnego-zachodu. Granicę południowo-wschodnią wytyczają kamienie polne. Nie zachował się układ kwater i grobów. |
| Drzewostan i roślinność: | |
| Najstarszy zachowany element: | Nagrobek granitowy pionowy upamiętniający Paula Skowronek zmarłego 04.11.1882 r. |
| Zachowały się: | 1 obelisk upamiętniający Ericha Witt poległego podczas I wojny światowej, 3 nagrobki betonowe pionowe z czarnymi tablicami inskrypcyjnymi, 1 nagrobek kamienny pionowy z inskrypcją wklęsłą, 1 nagrobek kamienny pionowy z inskrypcją wklęsłą, przełamany w połowie, 1 krzyż kamienny z XIX w. złamany na wysokości ramienia, 5 krzyży żeliwnych bez kamiennych podstaw, 3 krzyże ażurowe dziecięce, 22 fragmenty tablic inskrypcyjnych, 4 granitowe podstawy pod krzyże żeliwne kamienie polne wytyczające granicę cmentarza od strony południowo-wschodniej. |
Cmentarz właścicieli ziemskich
| Data powstania: | Brak danych. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | 460 m na zachód od pałacu z 1889 r. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54.418376, E 17.045288 |
| Powierzchnia: | |
| Układ przestrzenny: | Cmentarz znajduje się na niewielkim wzniesieniu terenu. |
| Najstarszy zachowany element: | Granitowy obelisk upamiętniający Margarete Genth zmarłej 03.12.1922 r. |
| Zachowały się: | Granitowy obelisk upamiętniający Margarete Genth. |
{gallery}krepa{/gallery}
Pochowani na cmentarzu w Krępie
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Brandenburg | Maria | – | 20.04.1880 | 09.03.1886 |
| Buchert | Minna | – | 13.12.1875 | 04.05.1884 |
| Chiede geb. Kabbe | Adeline | – | 19.01.1836 | 20.06.1884 |
| Düring geb. Witt | Helene | – | 16.11.1893 | 02.05.1929 |
| Düring | Helene | – | –.–.—- | –.–.—- |
| Kading | Friedrich | – | 06.10.1851 | 01.03.1915 |
| Garz | Ferdinand August | – | 07.03.1831 | 24.03.1890 |
| Garz geb. Kabbe | Charlotte | – | 19.08.1829 | 05.12.1882 |
| Kabbe | Karl | – | 03.12.1862 | 09.07.1917 |
| Schielke geb. Zielske | Liesabet | Żyła 32 lata / żona Hansa Schielke. Córka Karola Zielske i Matilde z dm. Kieppe. | –.–.—- | –.–.1943 |
| Skowronek | Paul | – | 16.04.1867 | 04.11.1882 |
| Witt | Hermann | – | 26.05.1866 | 04.06.1939 |
| Witt geb. Salomon | Berta | – | 10.02.1873 | 16.11.1926 |
| Wittenberg | Adeline | 14.06.1905 | 27.04.1931 |
Mieszkańcy Krampe (Krępa) polegli podczas wojen
| Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Wiek / Miejsce śmierci / uwagi |
| Grenadier | Maaß | Hermann | –.–.—- | –.–.—- | Zaginął podczas wojny francusko-pruskiej 1870/71. |
| Unteroffizier | Witt | Erich | –.–.—- | 22.04.1917 | Poległ w bitwie z wojskami brytyjskimi pod Arras / Infanterie Regiment 61.1.K. / sanitariusz / pochowany na cmentarzu wojennym w Neuville-Saint-Vaast koło Arras (Francja). Na cmentarzu w Krępie znajduje się grób symboliczny. |
| – | Bork | Heiz | –.–.—- | –.–.—- | Poległ podczas II wojny światowej. |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 651-654.