Gałęzinowo – Überlauf
Gałęzinowo – wieś sołecka w gminie Redzikowo. Według spisu z 17 maja 1939 r. mieszkało tutaj 413 osób w 109 gospodarstwach domowych. Na przełomie XVIII / XIX wieku o teren, na którym obecnie znajduje się wieś, toczyły się spory między magistratem słupskim, a właścicielem Strzelina – von Below. Sąd rozpatrzył spór na korzyść miasta Słupska. Jednak von Below nie przestrzegał decyzji sądu i kontynuował wycinkę drzew na terenie obecnego Gałęzinowa. W 1803 r. magistrat zlecił pomiar terenu, na którym jeszcze nie było wsi, jedynie grunty uprawne, łąki, lasy i nieużytki. Według akt mierniczych liczyły one 892 morgi. Pierwsze zasiedlenie tego terenu nastąpiło w 1813 r. Wówczas to, miasto Słupsk przekazało baronowi Peterowi Neumann ziemie graniczące z Bruskowem. Następnych 10 kolonii powstało w 1823 r. Od tego czasu teren osadniczy stał się wsią. Pierwszy sołtysem został właściciel cegielni – Noftze. Urzędem zarządzał nieodpłatnie. Zrezygnował z funkcji sołtysa, gdy miasto Stolp odmówiło mu przekazania parceli. W latach 1830-1840 miejscowość powiększyła się o następne 30 domostw. Gdy zasiedlona została wschodnia część gruntów wiejskich, graniczących ze Strzelinkiem, pozostawiono 9 osadnikom wolny wybór przynależności do wsi. Wszyscy oni zdecydowali się zostać mieszkańcami Gałęzinowa. W trakcie budowy linii kolejowej Słupsk – Ustka w 1878 r., wielu tutejszych mieszkańców znalazło pracę przy jej budowie. Na początku XX w. wybrukowano ulicę we wsi. Następnie w latach 1925-1928 zbudowano szosę Włynkowo – Strzelino – Strzelinko, dzięki czemu mieszkańcy Gałęzinowa uzyskali wygodny dojazd do Słupska. Od 1925 r. część miejscowości przyłączono do napowietrznej linii telefonicznej oraz energii elektrycznej. Jednak elektryfikacja całej wsi była zbyt kosztowna.
Rolnictwo i działalność gospodarcza
W 1939 r. znajdowało się tutaj 66 gospodarstw rolnych, z których tylko 3 miały ponad 10 ha. Większość z nich, tj. 45 nie przekraczało powierzchnią 5 ha. Spowodowane to było nieurodzajną ziemią, bogatą w glinę i iły, idealny materiał dla przemysłu ceramicznego. W 1818 r. mistrz ceglarski Noftze złożył w słupskim magistracie wniosek o przekazanie 50 morgów ziemi, przy granicy ze Strzelinkiem z przeznaczeniem na cegielnię. Po uzyskaniu zgody zaczął jej budowę. Część drewna do budowy zakładu otrzymał od magistratu w zamian za cegłę, którą miał wyprodukować w przyszłości. W 1848 r. cegielnia została sprzedana mistrzowi ceglarstwa Arnoldowi, który kierował nią przez 16 lat. Następnymi jej właścicielami byli: Zimmermann i Mews. Pod zarządem Mews upadła ona w 1876 r. Po 23 latach powstała na prawach spółki handlowej nowa cegielnia parowa. Przeszła ona później na własność jednej osoby – Karla Koepke. W okresie lata pracę przy produkcji cegieł znajdowało 40 robotników. Usługi i handel w Gałęzinowie były słabo rozwinięte. Mieli tutaj swoje warsztaty: stolarz Bonke i krawiec Mayhak. Była karczma z salą zabaw i sklepem kolonialnym, której właścicielem do 1919 r. był Gustav Sosatzki, a następnie do 1933 r. Gustav Taube. W tym samym roku powstał nowy sklep kolonialny, który otworzyła pani Fröm w swoim domu, przy moście kolejowym. Działał on do 1940 r.
Kościół
Überlauf (Gałęzinowo) należało do parafii Charnowie, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk-Miasto. Większość mieszkańców wsi była wyznania ewangelickiego. Tylko jedna osoba deklarowała katolicyzm (1925 r.).
Szkoła
W pierwszych latach swojego istnienia wieś nie miała własnej szkoły. Miejscowe dzieci uczęszczały do szkoły w Strzelinku. Wraz z przybywaniem gospodarstw domowych przybywało również dzieci. Spowodowało to podjęcie decyzji o budowie własnej szkoły. Nowo wybudowaną szkołę otworzył na początku stycznia 1843 r. nauczyciel Glaubke, który zarządzał szkołą do 1851 roku. Nauczyciel otrzymywał bezpłatne zakwaterowanie oraz był zwalniony z podatku za użytkowanie gruntów. Każde dziecko uczęszczające do szkoły musiało zapłacić talara rocznie. Do szkoły w Gałęzinowie uczęszczały dzieci z dworca Charnowo i Wielichowa. Od 1908 r. zgodnie z nowym rozporządzeniem mówiącym, że każda gmina miała utworzyć własną szkołę, liczba uczniów w Gałęzinowie zmniejszyła się ze 100 do 68. Od 1932 r. we wsi działała dwustopniowa szkoła powszechna, a w 1941 r. oddano do jej użytku nowy budynek.
Ostatnie dni wojny
Już 2 stycznia 1945 r. zarządzono ewakuację gminy przed zbliżającym się wojskami radzieckimi, którą następnie cofnięto. Dopiero 6 marca około godz. 18 mieszkańcy wsi otrzymali nowy rozkaz do ewakuacji. Kolumna uchodźców została otoczona przez wojska radzieckie koło Charnowa. Piechota radziecka zajęła wieś w południe 8 marca 1945 r. W trakcie jej zajmowania spłonęły: dom rodziny Suckowsche, cegielnia Koepke oraz skład meblowy Carla Beckera ze Słupska. Rosjanie zostawili na urzędzie burmistrza Maxa Bonke, którego później wywieźli. Ostatni burmistrz wsi zmarł 26.05.1945 r. w Niemczech w Neustrelitz. 22 marca Rosjanie wyprowadzili ze wsi bydło. Latem 1945 r. przybyli tutaj pierwsi polscy osadnicy, a w październiku tego roku powołano polską administrację.
Straty wojenne wśród ludności cywilnej Gałęzinowa wynosiły: 6 zabitych i 52 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 18 mieszkańców tej miejscowości.
Cmentarz
| Data powstania: | Brak danych. |
| Wyznanie / parafia: | Ewabgelicki / parafia Charnowo. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | Na południowo-wschodnim skraju wsi. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54º 31′ 14″ E 16º 56′ 31″ |
| Powierzchnia: | Brak danych. |
| Układ przestrzenny: | Położony na płaskim terenie, na linii północny-zachód – południowy-wschód. Granicę cmentarza wytyczają drzewa świerkowe. Zachował się częściowy układ grobów. Zmarłych chowano na linii wschód – zachód. |
| Drzewostan i roślinność: | Drzewa: świerk, dąb / rośliny: barwinek, paproć. |
| Najstarszy zachowany element: | Krzyż żeliwny bez kamiennej podstawy upamiętniający Ferdinanda Pagel zmarłego w marcu 1907 r. |
| Zachowały się: | świerki wytyczające granicę cmentarza, 2 krzyże żeliwne z kamienną podstawą, 7 krzyży żeliwnych bez kamienej podstawy, 2 krzyże z betonu, 1 fragment krzyża betonowego, 2 nagrobki w kształcie pnia drzewa bez tablic inskrypcyjnych, 3 tumby, 2 kamienne obrysy mogił. |
| Uwagi: | Na terenie cmentarza jest pochowana Krystyna Pozdał urodzona 05.02.1945 r. zmarła 11.07.1945 r. |
Pochowani na cmentarzu w Gałęzinowie
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Boldt geb. Zast | Berta | – | 06.06.1855 | 02.08.1936 |
| Blod geb. Papke | Mina | – | 22.04.1890 | 10.01.191? |
| Borhardt geb. Schrüder | Berta | – | 27.01.1878 | 27.08.1927 |
| Denbüser | Franz | – | 26.09.1865 | 02.07.1935 |
| Holz geb. Albrecht | Ernestine | – | 26.07.1856 | 07.04.1932 |
| Kautz | August | – | 27.03.1878 | 14.03.1939 |
| Kruggel geb. Kosin | Wilhelmine | – | 31.12.1867 | 16.02.1941 |
| Krunzom geb. To– | Emilien | – | 20.09.1861 | 28.04.1922 |
| Pagel | Ferdinand | – | 10.10.1830 | –.03.1907 |
| Papke | Liesbeth | – | 31.03.1916 | 05.09.1935 |
| Papke geb. Boldt | Johanna | – | 21.07.1853 | 01.04.1933 |
| Pożdał | Krystyna | – | 05.02.1945 | 11.07.1945 |
| Rahn | Ulmine | – | 05.11.1822 | 12.07.1909 |
| Seils | Pauline | – | 19.10.18-8 | –.07.192- |
| Seils | Wilhelm | – | 28.09.1852 | 28.12.1934 |
| Thomann | Max | – | 06.07.1889 | 29.01.1935 |
Mieszkańcy Überlauf (Gałęzinowo) polegli w wojnach
| Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Miejsce śmierci / wiek / uwagi |
| Obergrenadier | Schroeder | Kurt | –.–.—- | –.–.1943 | Front wschodni / odznaczony: KZ 2 kl. i złotą odznaką za odniesione rany. |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss.974-977.
2. Paweł Pożdał, http://www.slupsk.ug.gov.pl/aktualnosci/pokaz/72.dhtml.
3. Die Grenz-Zeitung nr 135 z 18.05.1943 r., str. 4.