Bobrowniki – Bewersdorf
Bobrowniki – wieś sołecka w gminie Damnica. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Łojewo i Skibin. Przed wybuchem drugiej wojny światowej w Bobrownikach mieszkało 295 osób, w 68 gospodarstwach domowych. W XV w. i XVI w. były one lennem rodziny von Zitzewitz. Od 1563 r. do XIX w. wieś znajdowała się w rękach rodu von Somnitz. W 1809 r. Bobrowniki przeszły na własność Ernesta Gustava von Mitzlaff z Wiatrowa, właściciela Damna i Wielkiej Wsi. Do 1875 r. były one własnością rodziny von Mitzlaff. Z powodów finansowych, spowodowanych m.in. zniesieniem ceł ochronnych na produkty rolne, majątek często zmieniał właścicieli. W 1885 r. kupił je baron von Stackelberg z Peddast (obecnie estońskie Pädaste) na wyspie Mön (obecnie Muhu), który przekazał nadzór nad majątkiem von Below‘owi z Zaleskie. W 1897 r. dobra w Bobrownikach przeszły na własność banku ziemskiego w Berlinie, który podzielił ziemię na 21 parceli. W 1898 r. pozostałe grunty przejął Gustav Mach, a następnie w roku 1900 von Böttinger, który w 1908 r. sprzedał je Karlowi Paduck. Ostatnim właścicielem Bobrownik, tj. od 1924 r. do 1945 r. był Wilhelm Steifensand z Komnina.
Rolnictwo i działalność gospodarcza
W 1891 r. majątek w Bobrownikach liczył 1086 ha, w tym było:662 ha gruntów ornych, 81 ha łąk, 339 ha lasów i 4 ha powierzchni wodnych. W zabudowaniach gospodarczych znajdowało się: 70 koni, 216 sztuk rogacizny, 800 owiec i 200 świń. Przed wybuchem II wojny światowej powierzchnia majątku zmniejszyła się do 848 ha, w tym było: 450 ha gruntów ornych, 54 ha łąk, 33 ha pastwisk, 287 ha lasów i 5 ha powierzchni wodnych. W zabudowaniach folwarcznych znajdowało się: 50 koni, 215 sztuk rogacizny i 26 owiec. Poza majątkiem we wsi znajdowało się 16 gospodarstw rolnych, w tym:
– 1 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
– 15 o powierzchni od 10 ha do 20 ha.
Kościół
Mieszkańcy Bobrownik byli wyznania ewangelickiego. W 1925 r. tylko jedna osoba deklarowała katolicyzm. Wieś należała do parafii w Damnie, a tym samym do okręgu kościelnego Stolp – Altstadt (Słupsk – Stare Miasto).
Szkoła
W 1932 r. w Bobrownikach funkcjonowała 3-stopniowa szkoła powszechna, z trzema klasami i dwoma nauczycielami. Uczęszczało do niej wówczas 73 uczniów. Wśród uczących tutaj wymienia się: Horn‘a, Schewe (1931) i Otto Räuber′a.
Ostatnie dni wojny
W ostatnich dniach przed wkroczeniem wojsk radzieckich wieś była przepełniona setkami uchodźców z Prus Wschodnich i Zachodnich oraz jedną kolumną uciekinierów z Krzywania. Mieszkańcy Bobrownik nie zdążyli się ewakuować. Rosjanie zajęli miejscowość 8 marca 1945 r., około godziny 24.00. Zastrzelili wówczas inspektora majątku Paeth‘a. Splądrowano dwór, a wartościowe wyposażenie wywieziono. W późniejszych dniach zakwaterował się tutaj sztab radziecki, który zajął się m. in. rekwirowaniem i wywózką zbóż, bydła i maszyn. Rosjanie opuścili Bobrowniki w 1952 r. Wieś została przejęta przez władze polskie. Większość ludności niemieckiej wyjechała dobrowolnie lub z przymusu za Odrę. Dla dzieci pozostałych rodzin niemieckich powstała szkoła, która funkcjonowała do 1956 r. Podczas II wojny światowej zginęło 13 mieszkańców wsi, 27 zaginęło i 14 poległo w szeregach armii niemieckiej.
Cmentarz
Data założenia: | Brak danych. |
Wyzanie / parafia: | Ewangelicki / Damno |
Status: | Nieczynny. |
Położenie: | Około 1800 m na południowy-zachód od centrum wsi. |
Współrzędne geograficzne: | N 54,510933⁰ E 17,318649⁰ |
Powierzchnia: | Brak danych. |
Układ przestrzenny: | Cmentarz położony około 40 m w głąb lasu od nieutwardzonego traktu. Posadowiony jest na planie prostokąta położonego na linii północny-zachód – połódniowy-wschód. Wejście na teren cmentarza znajdowało się od strony północnej. Od nieutwardzonego traktu do terenu pochówkowego prowadziła aleja obsadzona świerkami. Granicę od strony południowo-zachodniej wytycza niewielki wał ziemny. Od narożnika północno-zachodniego granicę terenu pochówkowego tworzy około 1,5 m spadek terenu, który w kierunku wschodnim i południowym wyrównuje się do poziomu terenu pochówkowego. Granica od strony wschodniej jest nieczytelna. Nieczytelny jest układ kwater i grobów. |
Drzewostan i roślinność: | |
Najstarszy zachowany element: | Brak. |
Zachowały się: | granitowa podstawa z metalowym trzpieniem. |
{gallery}bobrowniki{/gallery}
Pochowani na cmentarzu w Bobrownikach
Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
Paeth | – | Inspektor majątku w Bobrownikach / zastrzelony przez Rosjan. | –.–.—- | 09.03.1945 |
Mieszkańcy Bewersdorf (Bobrowniki) polegli w wojnach
Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Miejsce śmierci / wiek / uwagi |
Muskietier | Marschke | Karl | –.–.—- | –.–.1866 | Poległ podczas wojny prusko-austriackiej. |
– | Tuschy | Max | –.–.—- | –.–.1941 | Poległ. |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 563-566.