Kobylnica – Kublitz
Kobylnica – siedziba urzędu gminy Kobylnica. Według spisu ludności przeprowadzonego dnia 17.05.1939 r. wynika, że we wsi mieszkało 1236 osób, które tworzyły 332 gospodarstwa domowe. W latach 1734/35 rodzina Puttkamer z Łosina sprzedała część Kublitz Królewskiej Administracji Domen w Stolp (Słupsk), tj. ziemie leżące na północ od potoku Kamenz (Kamienica). Od tamtej pory ta część wsi była nazwana Königlich Kublitz (Kobylnica Królewska), a część pozostałą w rękach Puttkamerów nazwano Adlig Kublitz (Kobylnica Szlachecka).
Rolnictwo, handel i rzemiosło
W 1939 r. we wsi znajdowały się 84 gospodarstwa rolne, w tym:
– 37 o powierzchni od 0,5 do 5 ha,
– 9 o powierzchni od 5 do 10 ha,
– 32 o powierzchni od 10 do 20 ha,
– 6 o powierzchni od 20 do 100 ha.
Największe gospodarstwa rolne posiadali: Wilhelm Albrecht (29ha), Gustaw Kroll (28 ha), Franz Lange (26 ha), Hermann Bolduan (24,5 ha), Karl Kroll (21 ha) i Gustaw Lippitz (20 ha). Większość mieszkańców żyła z handlu, przemysłu oraz rzemiosła, które były tutaj dobrze rozwinięte. Działały tu: Spółdzielnia Elektryczno-Utylizacyjna, Krajowa Kasa Pożyczkowo-Oszczędnościowa, zakład produkcji maszyn Hermanna Fischera, młyny Hafera i B. Schwarza, piekarnie Schwarza i Waldowa oraz 5 gospodarstw ogrodniczych (Behnke, Fr. Fischer, E. Stolpmann, Strelow, K. Tosch), sklepy wielobranżowe F. Kienitza, H. Menzela, Franza Runowa i K. Schwarza, sklep rowerowy Reinholda Lange, sklep mechaniczny Willi Drefke, składy budowlane Arno Albrechta i D. Desenas oraz dom towarowy należący do B. Wollfa. Gospody prowadzili Otto Lange i Ernst Stross. Również rzemiosło było w Kublitz dobrze rozwinięte . Swoją działalność prowadzili tu: siodlarz Adler, krawcy Albrecht, Neitzel i Neitzke, szewcy Ehlert, Machande, Rutkowski, kołodzieje Walter Lossin i G. Vietzke, stolarze Karl Höpner i B. Schmidt, fryzjer E. Paul, wytwórca pantofli August Dallmann oraz kowale R. Albrechta i K. Lange, rzeźnicy- H. Echtmann, B. Hafer, G. Lipkow, Marske, E. Mielke, Waldow i F. Zenke jak również handlarz bydłem Paul Retzke. Tutejszą akuszerką była Pani Schröder.
Szkoła
Kobylnica Szlachecka i Kobylnica Królewska miały wspólną szkołę, która znajdowała się w części szlacheckiej. Dla odmiany, siedziba związku szkolnego znajdowała się na terenie Kobylnicy Królewskiej.
Kościół
Mieszkańcy Kobylnicy byli głównie wyznania ewangelickiego. Tylko 1 osoba deklarowała katolicyzm (w 1925 r.). W miejscowości znajdowała się odrębna parafia, którą utworzyła księżna Erdmunt w 1612 r. Pierwszym proboszczem został kaznodzieja Erasmus Jancke z Hammerstein (Czarne), który został wyświęcony 28.06.1612 r. przez Daniela Rubenowa.
Ostatnie dni wojny
6 marca 1945 r. około godziny 19 miejscowy burmistrz – Albert Runow wydał rozkaz do ewakuacji mieszkańców. Rankiem następnego dnia ruszyli oni w kierunku Smołdzina, lecz zostali otoczeni przez Rosjan w Neu Gutzmerow (Choćmirowo). Walki w okolicy Kobylnicy jak i w samej wsi trwały do godzin nocnych 7 marca. Rankiem 8 marca 1945 r. , około godziny siódmej do wsi wjechały czołgi 18 Gwardyjskiej Brygady Pancernej. W pierwszych dniach po jej zajęciu żołnierze rosyjscy zastrzelili m.in. Roberta Knolla, pannę Bahr i pana Klemma, a ponad 50 osób zostało aresztowanych. W późniejszych tygodniach wybuchła epidemia tyfusu, podczas której zmarło ponad 110 mieszkańców oraz około 120 uchodźców. W Kobylnicy ustanowiono radziecką komendanturę. Komendant zezwolił (na prośbę pastora) na odprawianie kazań w miejscowym kościele. Do wsi zaczęli napływać polscy osadnicy, a wraz z tym rozpoczęły się deportacje ludności niemieckiej za Odrę, które zakończyły się jesienią 1947 r. Dnia 15.03.1947 r. Rosjanie przekazują pod polski zarząd miejscowy młyn, który do tej pory pracował głównie na potrzeby Związku Radzieckiego. W trakcie działań wojennych zginęło 77 mieszkańców wsi, 198 zaginęło i 41 poległo w szeregach armii niemieckiej.
Cmentarz
Cmentarz przykościelny
| Data założenia: | Brak danych. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | Niewielkie wzniesienie terenu w centrum wsi. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54°26′21.4″ E 16°59′48.7″ |
| Powierzchnia: | ± 600 m2 |
| Układ przestrzenny: | Teren przykościelny w kształcie owalu. W samym kościele również odbywały się pochówki. Pod ołtarzem znajdował się grobowiec rodziny von Puttkamer, do których należała wieś Kobylnica. |
| Drzewostan i roślinność: | |
| Najstarszy zachowany element: | Nie zachowały się żadne elementy nagrobne. |
| Zachowały się: | Brak. |
Cmentarz na południowo-zachodnim skraju wsi
| Data założenia: | Brak dokładnych danych. Powstał w II połowie XIX w. |
| Wyznanie / parafia: | Ewangelicki. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | Na południowo-zachodnim skraju wsi, z lewej strony drogi prowadzącej do miejscowości Widzino. Obecnie teren dawnego cmentarza znajduje się między ulicami Widzińską, a Bukową. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54°26′10.2″ E 16°59′27.6″ |
| Powierzchnia: | ± 4680 m2 |
| Układ przestrzenny: | Położony na płaskim terenie, na planie wydłużonego trapezu prostokątnego, na linii północ – południe. Od strony północnej, zachodniej i południowej zachowały się wyraźne granice cmentarza, którą wytycza szpaler drzew. Od strony północnej i na odcinku około 39 m od strony zachodniej granicę cmentarza wytyczają drzewa świerkowe. Dalszą granicę od strony zachodniej na odcinku około 35 m oraz od strony południowej wytyczają drzewa bukowe. Groby były usytuowane na linii wschód-zachód. Wejście na teren cmentarza znajdowało się od strony północnej. W części północnej znajdowała się najstarsza część cmentarza. |
| Drzewostan i roślinność: | Drzewa: świerki, buki, / roślinność: bluszcz, przebiśniegi. |
| Najstarszy zachowany element: | Krzyż żeliwny upamiętniający Johann′a Carl′a Albrecht zmarłego 6 listopada 1879 r. |
| Zachowały się: | szpaler drzew wytyczający granicę cmentarza od strony północnej (ul. Widzińska), zachodniej i południowej (ul. Bukowa), w południowo-wschodnim narożniku cmentarza znajduje się składowisko kamiennych elementów nagrobnych. 4 krzyże żeliwne bez granitowych podstaw, 7 fragmentów krzyży żeliwnych (zachowana inskrypcja), 3 fragmenty krzyży dziecięcych ażurowych bez porcelanowych tabliczek inskrypcyjnych, 2 kamienne obrysy mogił, fragment żeliwnego ażurowego ogrodzenia mogiły. |
Cmentarz w północno-zachodniej części wsi
| Data założenia: | Drak dokładnych danych. Powstał na początku XX wieku. |
| Wyznanie / parafia: | Ewangelicki. Obecnie katolicki / parafia Kobylnica. |
| Status: | Czynny. |
| Położenie: | W północno-zachodniej części wsi, po lewej stronie ul. Witosa, przed przejazdem kolejowym. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54.441863 E 16.987454 |
| Powierzchnia: | ± 9100 m2 |
| Układ przestrzenny: | Położony na płaskim terenie, na planie prostokąta, na linii północny-zachód – południowy-wschód. Brama wjazdowa na teren cmentarza znajduje się od strony północno-wschodniej. Po prawej stronie bramy wjazdowej znajduje się kaplica cmentarna. Nie zachował się pierwotny układ kwater. |
| Drzewostan i roślinność: | |
| Najstarszy zachowany element: | Brak grobów sprzed 1945 r. |
| Zachowały się: | Brama wjazdowa wykonana z czerwonej cegły. Filary bramy zakończone żeliwnymi krzyżami z napisami. Na krzyżu umieszczonym na lewym filarze znajduje się napis: Selig find die Toten. Na krzyżu umieszczonym na prawym filarze znajduje się napis: die in Herrn sterben. Kaplica cmentarna wykonana z czerwonej cegły. |
Pochowani w Kobylnicy
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Albrecht z dm. Albrecht | Wilhelmine | – | 03.06.1823 | 02.07.1900 |
| Albrecht | Johann Carl | – | 20.04.1861 | 06.11.1879 |
| Bolduan | Herman | – | –.–.1866 | 27.03.1927 |
| Freywald | Heinrich | Uchodźca. | –.–.—- | –.–.1945 |
| Geliński | Karl | Mąż Hildy z dm. Milkowski / zmarł o godz. 7.00. | –.–.—- | –.02.1943 |
| Knoll | Robert | Zastrzelony przez Rosjan. | –.–.—- | 14.03.1945 |
| Steingräber | Friedrich | – | 04.05.1817 | 08.04.1885 |
| Wiedenbaupt | Wilhelm | – | 29.12.1822 | 26.09.1883 |
| Zenke z dm. Bahr | Wilhelmine | – | 23.11.1856 | 04.06.1931 |
| Zenke | Wilhelm | – | 21.05.1854 | 23.10.1922 |
Zmarli w Kobylnicy
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Klemm | Gustav | – | –.–.—- | –.–.1945 |
| Ruhnke | Mathilde | – | –.–.—- | –.–.1945 |
Mieszkańcy Kublitz (Kobylnica) polegli w wojnach
| Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Miejsce śmierci / wiek / uwagi |
| Pionier | Albrecht | Kar | –.–.—- | –.–.1866 | Poległ podczas wojny prusko-austriackiej. |
| Gardehusar | Albrecht | Hermann | –.–.—- | –.–.—- | Zaginął podczas wojny prusko-francuskiej 1870/1871. |
| – | Pommerening | Oskar | –.–.—- | 25.06.1915 | Poległ / nauczyciel. |
| – | Ehlert | Ernst | –.–.—- | 10.01.1945 | Poległ. |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 663-667.
2. Kreisblatt des Landkreises Stolp, 19 Januar 1910, No. 3 (w:) http://www.bibliotekacyfrowa. eu/dlibra/doccontent?id=270&dirids=1.
3. http://www.ostpommern.de/lehrer-koeslin.pdf.