Starkowo
Banner

Starkowo - Starkow

Starkowo - wieś w gminie Ustka. Należała do zakonu norbertanek w Słupsku, podlegającego pod klasztor w Białobokach. W latach 1355, 1450 i 1540 nazwa miejscowości występuje w listach lennych rodziny Krümmels. W wyniku sekularyzacji majątku klasztornego w XVI w., stała się ona własnością książęcą. W czasach pruskich Starkowo było jedną z 18 wsi królewskich, które podlegały urzędowi w Słupsku. Potem stała się wsią chłopską.

Rolnictwo, handel i rzemiosło

W 1938 roku we wsi istniało 77 gospodarstw rolnych, w tym:
- 32 o powierzchni od 0,5 do 5 ha,
- 23 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 12 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
- 10 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwa rolne posiadali: Ernst Stüwe - 48 ha, Paul Granzow - 32 ha, Ernst Hoffmeister - 32 ha, Johann Voß - 30 ha, Wilhelm Fessenbecker - 28 ha, Ernst Voß II - 24 ha, Otto Hoffmeister - 22,5 ha, Hermann Mews - 22 ha, Martin Granzow - 21 ha, Max Hoffmeister - 21 ha,Ernst Granzow - 20 ha i Ernst Voß I - 20 ha.  
Dnia 10.05.1934 r. przedstawiciele 131 pomorskich rodzin chłopskich zasiedziałych na swoich gospodarstwach od ponad 200 lat, otrzymało podczas uroczystej akademii w Starkowie dębowe tablice pamiątkowe, które mogli zawiesić na froncie swoich domów. Ze Starkowa pamiątkowe tablice otrzymało 28 rodzin. Najstarsze rodziny zasiedliły wieś w 1508 r.  

Kościół

Według spisu ludności przeprowadzonego 17 maja 1939 r. w Starkowie mieszkało 520 mieszkańców, tworzących 119 gospodarstw domowych. Wszyscy mieszkańcy wsi byli wyznania ewangelickiego i należeli do parafii w Możdżanowie, a tym samym do okręgu kościelnego w Słupsku.

Szkoła

W latach 30 XX w. działała w Starkowie 3-stopniowa szkoła powszechna, w której czyli Karl Haase i nauczyciel Rudolf.

Ostatnie dni wojny

W pierwszych tygodniach 1945 r. wieś była przepełniona uchodźcami z Prus Wschodnich, Prus Zachodnich oraz ludnością z sąsiednich okręgów. Na początku marca Starkowo opuścił oddział Volkssturmu, a 8 marca o godzinie 00.30 opuścił wieś oddział SS, który udał się w kierunku wschodnim. Czołgi radzieckie wjechały do Starowa 8 marca około godziny 10.00. Burmistrz Granzow przekazał wieś Rosjanom. Pierwsi osadnicy polscy przybyli do wsi 25.09.1945 r. Miejscowość Starkow przemianowano na Starkowo. Straty wojenne wśród ludności wsi wynosiły: 18 zabitych, 64 zaginionych i 28 poległych w szeregach armii niemieckiej.

Cmentarz

Data założenia:  Brak danych. 
Wyznanie / parafia:  Ewangelicki / parafia w Możdżanowie.
Status:  Nieczynny. 
Położenie:  Około 500 m na zachód od centrum wsi. Po prawej stronie drogi do Możdżanowa. 
Współrzędne geograficzne:  N 54°30’41” E 16°47’55” 
Powierzchnia:  ± 3500 m2 
Układ przestrzenny:  Teren pochówkowy posadowiony na planie kwadratu, na linii północny-zachód - południowy-wschód. Granice cmentarza wytyczały drzewa świerkowe. Wejście na teren pochówkowy znajdowało się od strony południowo-zachodniej o czym świadczą fragmenty bramy cmentarnej. Nie zachował się układ kwater i posadowienia grobów. W centralnym punkcie cmentarza znajdowała się murowana kaplica z wieżą, która w latach 50 XX w. została rozebrana przez wojsko w celu pozyskania cegieł. Teren gęsto porośnięty samosiejkami.
Drzewostan i roślinność:  Drzewa: świerk / roślinność: 
Najstarszy zachowany element: Brak.
Zachowały się: 
  • 1 fragment kamiennego nagrobka,
  • 1 fragment granitowego obrysu mogiły,
  • fragmenty dwóch filarów bramy cmentarnej wykonanej z czerwonej cegły,
  • studnia cmentarna. 
Uwagi: Na północnym skraju cmentarza znajdowały się mogiły pierwszych osadników, w tym 5 dzieci, które zostały pochowane w latach 1949-1950. Dzieci pochodziły z rodzin Bartyzel, Kosmowski, Dobies. Pogrzebani są tam również rodzice państwa Sieradzkich.

 

  

Zmarli w Starkowie

Nazwisko Imię Tytuł / oznaczenie / uwagi Data urodzenia Data śmierci
Block Hulda - --.--.---- --.--.----
Höckendorf geb. Granzow Anna Żona Friedricha Höckendorf. Zmarła o godzinie 21.00 w wieku 52 lat. Pogrzeb odbył się w sobotę 29.05.1943 r. o godz. 13.00.  --.--.---- 26.05.1943

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 922-927.