Charnowo - Arnshagen

Charnowo - wieś w gminie Ustka. Już między I-IV w n.e. mieszkali tu Goci. W V w. n.e. tereny, na których znajduje się obecna wieś, zostały zaiedlone przez Słowian. W drugiej połowie XIII w. pojawiają się osadnicy niemieccy, którzy z czasem wyparli ludność słowiańską. Pierwsza wzmianka o wsi pojawia się w dokumencie z 1337 r., na mocy którego hrabiowie Jesko ze Sławna i Jesko z Darłowa pochodzący ze szlacheckiej rodziny Swenzonen potwierdzili sprzedaż Charnowa i portu w Ustce radzie miasta w Słupsku. 
W wyniku uwłaszczenia chłopi na mocy dokumentu z 31 stycznia 1821 r. otrzymali dotychczas dzierżawione powierzchnie rolne i zabudowania w zamian za roczną rentę.  

Rolnictwo, handel i rzemiosło

W drugiej połowie XIX wieku Charnowo jako wieś miejska przekształciła się we wioskę rolniczą. W 1939 r. w Charnowie znjadowało się 60 gospodarstw rolnych, w tym:
- 22 o powierzchni od 0,5 do 5 ha,
- 17 o powierzchni od 5 do 10 ha,
- 10 o powierzchni od 10 do 20 ha,
- 11 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwa rolne posiadali: Fritz Küttner - 33 ha, Edmund Hildebrandt - 32 ha, Ferdinand Albrecht - 32 ha, Franz Papenfuss - 28 ha, Reinhold Albrecht - 27 ha, Richard Hildebrandt - 27 ha, Wilhelm Albrecht - 26 ha, Ernst Albrecht - 26 ha, Heinrich Bodtke - 25 ha, Friedrich Hildebrandt - 20 ha i Reinhold Papenfuss - 20 ha.
Oprócz gospodarstw rolnych we wsi znajdowała się mleczarnia, młyn Karla Wilke, gospoda Maxa Albrechta. Mieli tutaj swoje zakłady stolarze Artur Rahn i H. Ratzke oraz krawiec Karl Hildebrandt.
Dnia 10.05.1934 r. w niedalekim Starkowie odbyła się uroczystość, na której przedstawiciele 131 pomorskich rodzin chłopskich zasiedziałych na swoich gospodarstwach od ponad 200 lat otrzymali ręcznie wykonane dębowe tablice pamiątkowe. Z Charnowa otrzymali je następujący rolnicy:
- Reinhold Albrecht, rodzina osiedlona od 1616 r.,
- Friedrich Hildebrandt, rodzina osiedlona od 1698 r.,
- Richard Hildebrandt, rodzina osiedlona od 1717 r.,
- Ferdinand Albrecht, rodzina osiedlona od 1717 r. 

Kościół

Większość mieszkańców wsi była wyznania ewangelickiego. Tylko 5 osób deklarowało katolicyzm (1925 r.). W 1940 r. w skład parafii w Charnowie wchodziły wsie Strzelino, Strzelinko, Gałęzinowo, Wodnica i Korzek. Parafia liczyła 1755 wiernych i należała do okręgu kościelnego Słupsk-Miasto. 
Jednymi z ostatnich pastorów byli:
- Carl Theodor Leiber 1839-1893
- Ernst Gustav Brunk 1895-1931
- Dreyer 1932-1934
- Herbert Lieberg 1934-1940
- Helmut Kiausch 1940-1945
Po wcieleniu pastora Helmuta Kiausch do Wehrmachtu, opiekę na parafią przejął pastor Daudert z Prus Wschodnich. 

Szkoła 

W 1932 r. we wsi funkcjonowała jednostopniowa szkoła powszechna z jednym nauczycielem. Do szkoły uczęszczało wówczas 51 dzieci. Nowa dwustopniowa szkoła została wyświęcona 9 lipca 1939 r. Ostatnimi nauczycielami w Charnowie byli Walter Janczikowsky i Heinz Hoffmeister.

Ostatnie dni wojny

W pierwszych dniach marca 1945 r. wieś była przepełniona uchodźcami z Prus Wschodnich i Prus Zachodnich. Wczesnym rankiem 8 marca 1945 r. część mieszkańców Charnowa ewakuowała się w kierunku wschodnim. Stacjonujący w Charnowie oddział wojska niemieckiego wysadził most na rzece Słupi. Grupa uchodźców została przechwycona przez wojska radzieckie przed miejscowością Objazda. Wieś została zajęta przez Rosjan przed południem 8 marca. Pierwsi osadnicy polscy przybyli do Charnowa na początku sierpnia. Straty wojenne wśród mieszkańców wsi wynoszą: 13 zabitych, 20 zaginionych i 19 poległych w szeregach armii niemieckiej. 

Cmentarze

Cmentarz przykościelny

Cmentarz parafialny

Pochowani na cmentarzach ewangelickich w Charnowie

Mieszkańcy Arnshagen (Charnowo) polegli w wojnach

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 379-382.
2. Die Grenz-Zeitung nr 105 z 15.04.1943 r., str. 4.
3. Die Grenz-Zeitung nr 46 z 16.02.1943 r., str. 4.