Witkowo
Banner

Witkowo - Vietkow

Witkowo - wieś sołecka w gminie Smołdzino. Miejscowość została wymieniona w 1282 r. pod nazwą Wicesowo w dokumencie, w którym książe pomorski Mściwoj II odnowił darowiznę swojego ojca Świętopełka II na rzecz kościoła św. Stanisława w Gardnie Wielkiej. W czasach pruskich Witkowo należało do tak zwanych wsi królewskich, które podlegały urzędowi w Smołdzinie. Rolnicy i komornicy byli lennikami urzędu w Smołdzinie i świadczyli usługi temu urzędowi. W 1812 r. grunty rolne należące do urzędu w Smołdzinie zostały podzielone między lenników.  

Rolnictwo, handel i rzemiosło

Według spisu powszechnego przeprowadzonego 17 maja 1939 r., w Witkowie mieszkało 281 osób. W 1939 r. było tutaj 46 gospodarstw rolnych, w tym:
- 17 o powierzchi od 0,5 ha do 5 ha,
- 10 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 12 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
- 7 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwo rolne posiadali: August Schiewer - 62 ha, Gustav Schiewier - 42 ha, Albert Schiewier - 22 ha, Karl Schiewier - 20 ha i Werner Schiewier - 20 ha.
Podczas pierwszej wojny światowej przebywało tu wielu rosyjskich jeńców wojennych, którzy byli wykorzystywani przy pracach w gospodarstwach rolnych.
We Witkowie znajdowała się karczma, prowadzona przez Augusta Pigorscha. 

Kościół

Większość mieszkańców wsi była wyznania ewangelickiego. W 1925 r. na 341 mieszkańców tylko jedna osoba deklarowała katolicyzm. Wieś należała do parafii w Smołdzinie, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk - Stare Miasto.

Szkoła

Do 1830 r. miejscowości Siecie, Wierzchocino i Witkowo miały wspólną szkołę, która znajdowała się pomiędzy tymi wsiami. Ze względu na dużą odległość do szkoły i stale rosnącą liczbę dzieci zlecono budowę szkół w każdej z tych miejscowości. W 1881 r. spłonęła szkoła w Witkowie. Nowa szkoła powstała około 200 m w kierunku północno-zachodnim od starej szkoły. Była to szkoła jednostopniowa. Jednymi z nauczycieli byli: Bruno Hermann i Walter Schnuchel.

Ostatnie dni wojny

Witkowo zostało zajęte przez Rosjan 9 marca 1945 r. Straty wojenne wśród miejscowej ludności cywilnej wynosiły: 4 zabitych i 38 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 9 mieszkańców tej miejscowości. 

Cmentarz

Data założenia: Brak danych. Oznaczony na mapie z 1891 r.
Wyznanie / parafia: Ewangelickie / parafia Smołdzino.
Status: Nieczynny.
Położenie: Na wschodnim skraju wsi, po prawej stronie traktu do Choćmirówka.
Współrzędne geograficzne: 54.619041, 17.249393
Powierzchnia: Brak danych.
Układ przestrzenny: Posadowiony na płaskim terenie, na planie prostokąta, na linii północ - południe. Nie zachował się odcinek drogi prowadzący na teren pochówkowy od strony wschodniej. Od strony północnej granica cmentarza oznaczona polnymi kamieniami. Od strony wschodniej granicę cmentarza wytyczają świerki. Brak śladów kwater i grobów.
Drzewostan i roślinność: Drzewa: świerk, / rośliny: bluszcz.
Najstarszy zachowany element. Brak.
Zachowały się:
  • 4 fragmenty z kamiennych nagrobków,
  • 1 granitowa podstawa bez krzyża żeliwnego.

 

Pochowani na cmentarzu ewangelickim w Witkowie

Nazwisko Imię Tytuł / oznaczenie Data urodzenia  Data śmierci
Schiewer Wilhelm Friedrich Gustaw Burmistrz Witkowa. 18.11.1873 24.06.1941


Mieszkańcy Vietkow (Witkowo) polegli w wojnach

Stopień Nazwisko Imię Data urodzenia Data śmierci Wiek / miejsce śmierci / uwagi
Sergeant Reetz Otto 21.10.1887 18.06.1914 Poległ we Francji.
Unteroffizier Schaar Erwin 01.03.1889 30.07.1914 Poległ w Rosji.
Obermaat Hasse Paul 02.12.1886 09.11.1914 Poległ na krążowniku „Emden”, na Oceanie Indyjskim.
Gefreiter Martellock Albert 07.12.1885 17.11.1914 Poległ w Rosji.
Matrose Prien Leo 02.08.1892 08.12.1914 Poległ na krążowniku „Gneisenau” koło Falklandów.
Musketier Pigorsch August 11.01.1890 28.03.1915 Poległ w Rosji.
Landwehrmann Czirr Otto 09.04.1883 20.05.1915 Poległ w Rosji.
Musketier Schaar Gerhard 01.02.1891 28.05.1915 Poległ w Rosji.
Musketier Prien Hermann 05.03.1893 06.08.1915 Poległ w Rosji.
Jäger Kropp Otto 08.07.1893 21.12.1915 Poległ w Rosji.
Landst.mann Schiewer Hermann 18.10.1874 21.05.1916 Poległ w Rosji.
Landst.mann Pollex Max 16.08.1882 27.01.1917 Zmarł w Szczecinie.
Landst.mann Klick August 01.07.1883 08.07.1917 Poległ w Rosji.
Grenadier Pigorsch Walter 25.08.1898 10.08.1917 Poległ w Rosji.
Gefreiter Czirr  Werner 08.12.1883 31.10.1917 Poległ w Rosji.
Oberjäger Eick Gustaw 18.05.1886 08.01.1918 Poległ we Włoszech.
Unteroffizier Heratsch Paul 12.06.1892 29.03.1918 Poległ we Francji.
Landst.mann Jost Fritz 17.02.1889 12.04.1918 Poległ w Rosji.
Gefreiter Marzenke Franz 18.11.1883 30.08.1918 Poległ we Francji.
Leutnant Eick Willi 06.01.1884 14.09.1918 Poległ we Francji.
Sergeant  Pigorsch  Bernhard  06.04.1881  21.09.1918  Poległ we Francji. 
Musketier Eick - 23.02.1892 --.--.---- Poległ podczas I wojny światowej.
Gefreiter Schiewer Walter --.--.---- --.--.1943 Front wschodni / 31 lat / Mszę za poległego odprawiono
10.01.1943 r. w Smołdzinie.
Unteroffizier Schiewer Erich --.--.---- --.--.1943 Front wschodni / 34 lata / Mszę za poległego odprawiono
23.05.1943 r. w Smołdzinie.

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss.955-957.
2. http://www.pommern-pomorze.de/index.php.
3. Die Grenz-Zeitung nr 8-9 z 09.01.1943 r., str. 4.
4. Die Grenz-Zeitung nr 135 z 18.05.1943 r., str. 4.