Witkowo - Vietkow
Witkowo - wieś sołecka w gminie Smołdzino. Miejscowość została wymieniona w 1282 r. pod nazwą Wicesowo w dokumencie, w którym książe pomorski Mściwoj II odnowił darowiznę swojego ojca Świętopełka II na rzecz kościoła św. Stanisława w Gardnie Wielkiej. W czasach pruskich Witkowo należało do tak zwanych wsi królewskich, które podlegały urzędowi w Smołdzinie. Rolnicy i komornicy byli lennikami urzędu w Smołdzinie i świadczyli usługi temu urzędowi. W 1812 r. grunty rolne należące do urzędu w Smołdzinie zostały podzielone między lenników.
Rolnictwo, handel i rzemiosło
Według spisu powszechnego przeprowadzonego 17 maja 1939 r., w Witkowie mieszkało 281 osób. W 1939 r. było tutaj 46 gospodarstw rolnych, w tym:
- 17 o powierzchi od 0,5 ha do 5 ha,
- 10 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 12 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
- 7 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwo rolne posiadali: August Schiewer - 62 ha, Gustav Schiewier - 42 ha, Albert Schiewier - 22 ha, Karl Schiewier - 20 ha i Werner Schiewier - 20 ha.
Podczas pierwszej wojny światowej przebywało tu wielu rosyjskich jeńców wojennych, którzy byli wykorzystywani przy pracach w gospodarstwach rolnych.
We Witkowie znajdowała się karczma, prowadzona przez Augusta Pigorscha.
Kościół
Większość mieszkańców wsi była wyznania ewangelickiego. W 1925 r. na 341 mieszkańców tylko jedna osoba deklarowała katolicyzm. Wieś należała do parafii w Smołdzinie, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk - Stare Miasto.
Szkoła
Do 1830 r. miejscowości Siecie, Wierzchocino i Witkowo miały wspólną szkołę, która znajdowała się pomiędzy tymi wsiami. Ze względu na dużą odległość do szkoły i stale rosnącą liczbę dzieci zlecono budowę szkół w każdej z tych miejscowości. W 1881 r. spłonęła szkoła w Witkowie. Nowa szkoła powstała około 200 m w kierunku północno-zachodnim od starej szkoły. Była to szkoła jednostopniowa. Jednymi z nauczycieli byli: Bruno Hermann i Walter Schnuchel.
Ostatnie dni wojny
Witkowo zostało zajęte przez Rosjan 9 marca 1945 r. Straty wojenne wśród miejscowej ludności cywilnej wynosiły: 4 zabitych i 38 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 9 mieszkańców tej miejscowości.
Cmentarz
Data założenia: | Brak danych. Oznaczony na mapie z 1891 r. |
Wyznanie / parafia: | Ewangelickie / parafia Smołdzino. |
Status: | Nieczynny. |
Położenie: | Na wschodnim skraju wsi, po prawej stronie traktu do Choćmirówka. |
Współrzędne geograficzne: | 54.619041, 17.249393 |
Powierzchnia: | Brak danych. |
Układ przestrzenny: | Posadowiony na płaskim terenie, na planie prostokąta, na linii północ - południe. Nie zachował się odcinek drogi prowadzący na teren pochówkowy od strony wschodniej. Od strony północnej granica cmentarza oznaczona polnymi kamieniami. Od strony wschodniej granicę cmentarza wytyczają świerki. Brak śladów kwater i grobów. |
Drzewostan i roślinność: | Drzewa: świerk, / rośliny: bluszcz. |
Najstarszy zachowany element. | Brak. |
Zachowały się: |
|
Pochowani na cmentarzu ewangelickim w Witkowie
Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
Schiewer | Wilhelm Friedrich Gustaw | Burmistrz Witkowa. | 18.11.1873 | 24.06.1941 |
Mieszkańcy Vietkow (Witkowo) polegli w wojnach
Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Wiek / miejsce śmierci / uwagi |
Sergeant | Reetz | Otto | 21.10.1887 | 18.06.1914 | Poległ we Francji. |
Unteroffizier | Schaar | Erwin | 01.03.1889 | 30.07.1914 | Poległ w Rosji. |
Obermaat | Hasse | Paul | 02.12.1886 | 09.11.1914 | Poległ na krążowniku „Emden”, na Oceanie Indyjskim. |
Gefreiter | Martellock | Albert | 07.12.1885 | 17.11.1914 | Poległ w Rosji. |
Matrose | Prien | Leo | 02.08.1892 | 08.12.1914 | Poległ na krążowniku „Gneisenau” koło Falklandów. |
Musketier | Pigorsch | August | 11.01.1890 | 28.03.1915 | Poległ w Rosji. |
Landwehrmann | Czirr | Otto | 09.04.1883 | 20.05.1915 | Poległ w Rosji. |
Musketier | Schaar | Gerhard | 01.02.1891 | 28.05.1915 | Poległ w Rosji. |
Musketier | Prien | Hermann | 05.03.1893 | 06.08.1915 | Poległ w Rosji. |
Jäger | Kropp | Otto | 08.07.1893 | 21.12.1915 | Poległ w Rosji. |
Landst.mann | Schiewer | Hermann | 18.10.1874 | 21.05.1916 | Poległ w Rosji. |
Landst.mann | Pollex | Max | 16.08.1882 | 27.01.1917 | Zmarł w Szczecinie. |
Landst.mann | Klick | August | 01.07.1883 | 08.07.1917 | Poległ w Rosji. |
Grenadier | Pigorsch | Walter | 25.08.1898 | 10.08.1917 | Poległ w Rosji. |
Gefreiter | Czirr | Werner | 08.12.1883 | 31.10.1917 | Poległ w Rosji. |
Oberjäger | Eick | Gustaw | 18.05.1886 | 08.01.1918 | Poległ we Włoszech. |
Unteroffizier | Heratsch | Paul | 12.06.1892 | 29.03.1918 | Poległ we Francji. |
Landst.mann | Jost | Fritz | 17.02.1889 | 12.04.1918 | Poległ w Rosji. |
Gefreiter | Marzenke | Franz | 18.11.1883 | 30.08.1918 | Poległ we Francji. |
Leutnant | Eick | Willi | 06.01.1884 | 14.09.1918 | Poległ we Francji. |
Sergeant | Pigorsch | Bernhard | 06.04.1881 | 21.09.1918 | Poległ we Francji. |
Musketier | Eick | - | 23.02.1892 | --.--.---- | Poległ podczas I wojny światowej. |
Gefreiter | Schiewer | Walter | --.--.---- | --.--.1943 | Front wschodni / 31 lat / Mszę za poległego odprawiono 10.01.1943 r. w Smołdzinie. |
Unteroffizier | Schiewer | Erich | --.--.---- | --.--.1943 | Front wschodni / 34 lata / Mszę za poległego odprawiono 23.05.1943 r. w Smołdzinie. |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss.955-957.
2. http://www.pommern-pomorze.de/index.php.
3. Die Grenz-Zeitung nr 8-9 z 09.01.1943 r., str. 4.
4. Die Grenz-Zeitung nr 135 z 18.05.1943 r., str. 4.