Ryczewo
Banner

Ryczewo - Ritzow

Ryczewo - dawna wieś, leżąca dawniej przy północno-wschodniej granicy Słupska. W czasach Pruskich było ono jedną z 18 wsi królewskich, które podlegały urzędowi w Słupsku.

Rolnictwo i działalność gospodarcza

Według spisu ludności przeprowadzonego 17 maja 1939 r. w Ryczewie mieszkało 1005 osób, w 269 gospodarstwach domowych. Znajdowało się tutaj wówczas 39 gospodarstw rolnych, z tego:
- 16 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
- 2 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 11 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
- 10 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwa rolne posiadali: Friedrich Manske - 39 ha, Fritz Manske - 28 ha, Johannes Rahn - 26 ha, Wilhelm Rahn I - 24 ha, Wilhelm Rahn II - 24 ha, Paul Domke - 23 ha, Ernst Manske - 23 ha, Wilhelm Rahn III - 21 ha.
Działały tutaj fabryka wapnia i piaskowca należąca do Carla Westphala, kasa oszczędnościowo-pożyczkowa, piekarnia Willego Kaminskyego oraz młyn Franza Zadacha. Znajdowały się tutaj również sklep wielobranżowy Margarete Druck i Maxa Pokriefke, sklep budowlany F. Gellerta oraz sklep z produktami technicznymi i chemicznymi Dobbersteina. W Ryczewie działalność rzemieślniczą prowadzili kołodziej R. Mahn, krawiec E. Hoppe, kowal Karl Ratzke oraz czterech rzeźników - W. Adler, F. Köplin, E. Körber i Karl Willer. Oberża Adolfa Schmidta i ogród "Wiktorii" należący do Otto Friedricha były ulubionymi miejscami weekendowych wycieczek mieszkańców Słupska.

Kościół

Większość mieszkańców wsi była wyznania ewangelickiego i należała do parafii św. Piotra w Słupsku, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk Stare Miasto. Osiem osób deklarowało katolicyzm.

Szkoła

W latach 30 XX w. istniała we wsi trzystopniowa szkła powszechna, w której uczyło dwóch nauczycieli. Do szkoły uczęszczało wówczas 117 dzieci. Nauczali tataj m.in. Heinrich Böhme, Zander i Ruth Fabritz.

Ostatnie dni wojny

Na początku 1945 r. Ryczewo, tak jak wiele miejscowości w powiecie słupskim, było przepełnione uchodźcami z Prus Wschodnich i zachodnich okręgów. Dnia 7 marca 1945 r. mieszkańcy wsi zostali powiadomieni o konieczności ewakuowania się w kierunku Gdańska. Tylko około 150 osób zastosowało się do tego polecenia i ruszyło w kierunku wschodnim. Ucieczka ich zakończyła sie w Witkowie i Wierzchocinie, gdzie zostali zaskoczeni przez wojska radzieckie. Dobytek, który mieli na wozach oraz konie zostały zabrane przez Rosjan. Dnia 8 marca 1945 r. około południa wieś została zajęta przez wojska radzieckie. Już w kwietniu 1945 r. do wsi przybyli pierwsi osadnicy polscy. Nazwę wsi Ritzow przemianowano na Ryczewo. W latach 1945-1954 było ono wsią gminną, w skład której wchodziło 8 gromad: Głobino, Jezierzyce, Krępa, Płaszewko, Redzikowo, Ryczewo, Siemianice i Warblewo. Dnia 31.12.1961 r. Ryczewo włączono w granice administracyjne miasta Słupska. Podczas II wojny światowej zginęło 20 mieszkańców wsi, 126 zaginęło i 25 poległo w szeregach armii niemieckiej.

Cmentarz

Data założenia: Brak danych. 
Wyznanie / parafia:  Ewangelickie / parafia św. Piotra w Słupsku. 
Status:  Nieczynny. 
Położenie:  Znajdował się na południowy-zachód od dawnej wsi. Obecnie na skraju Lasku Północnego w Słupsku. 
Współrzędne geograficzne:  N 54.477082, E 17.043787 
Powierzchnia:  ± 6400 m2 
Układ przestrzenny: Posadowiony na planie kwadratu. Wejście na teren pochówkowy znajdowało się od strony północno-wschodniej. Zmarłych chowano na linii wschód-zachód.  
Drzewostan i roślinność: bluszcz 
Najstarszy zachowany element: 
Zachowały się: 
  • granica cmentarza, wytyczona kamieniami granitowymi,
  • 117 kamiennych obrysów mogił (beton lub granit),
  • 6 podstaw pod żeliwne krzyże,
  • 2 nagrobki w kształcie ściętego pnia drzewa bez tablic inskrypcyjnych,
  • 2 betonowe krzyże,
  • 3 płyty nagrobne,
  • 1 fragment tablicy inskrypcyjnej. 


 Wjazd na jego teren cmentarza znajdował się od strony północno-wschodniej i do dzisiaj zachował się tylko fragment drogi prowadzącej do tego miejsca spoczynku. Ostatni odcinek drogi został zniszczony przez powstałą żwirownię. Cmentarz położony jest na planie kwadratu o powierzchni około 6400 m2. Zachowały się:

Pochowani na cmentarzu ewangelickim

Nazwisko Imię Tytuł / oznaczenie Data urodzenia Data śmierci
Birr geb. Albrecht Anna 31.01.1881 23.06.1942
Boll Albert 29.01.1909 24.08.1932
Boll geb. Zur Alwine 16.05.1876 08.03.1944
Borhard geb. Puper Anna --.--.---- 29.12.1949
Bork Heinrich 8.06.1875 05.04.1939
Bork geb. Schweder Auguste 10.02.1848 19.02.1937
Draeger Emil --.--.---- --.--.1888
Halw[---] Paul 07.02.1915 17.06.193[-]
Neitzel Heinrich Mąż Henriette z dm. Machande. 11.07.1857 08.04.1922
Neitzel geb. Machande Henriette Żona Heinrich′a Neitzel. 03.12.1855 26.04.1935
Neubuser Gustaw 08.10.1872 27.04.1917
Otte Max  - 28.04.1870 12.06.1936
Otte geb. Ulrich Marie - 06.11.1877 6.03.1938
Rahn geb. Willer Emilie 29.12.1882 11.11.1935
Rohde geb. Wenzlaff Mathilde 18.01.---- 06.12.1939
Topel geb. Jseler Emma Zmarła w wieku 50 lat. --.--.---- 09.02.1943 
Schumann Minna - --.--.---- --.--.1945




Mieszkańcy Ritzow (Ryczewo) polegli w wojnach

Stopień Nazwisko Imię Data urodzenia Data śmierci Miejsce śmierci / wiek / uwagi
Unteroffizier Beihser Hans --.--.---- --.--.1943 Front wschodni / odznaczony KZ 2 kl., medalem wschodnim.
Unteroffizier Mahn Arnold --.--.---- --.--.1943 27 lat / Panzerjäger Regiment / odznaczony KZ 2 kl., medalem wschodnim, odznaką za odniesione rany.
Unteroffizier Haaring Gero --.--.---- --.--.1943 Front wschodni / 20 lat / syn Waltera i Margarety z dm. Keil / odznaczony KZ 2 kl., medalem wschodnim, odznaką szturmową piechoty.
Gefreite Draheim Paul --.--.---- --.--.1943 Front wschodni / 31 lat / odznaczony medalem wschodnim, odznaką za odniesione rany.

- Klein Ernhard --.--.---- --.--.1944 Poległ we Francji.

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 816-820
2. Die Grenz-Zeitung nr 95 z 06.04.1943 r., str. 4.
3. Die Grenz-Zeitung nr 105 z 15.04.1943 r., str. 4.
4. Die Grenz-Zeitung nr 85/86 z 27.03.1943 r., str. 4.