Krępa
Banner

Krępa - Krampe

Krępa - wieś sołecka w gminie Słupsk. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Płaszewko i Łupiny. Przed II wojną światową wieś liczyła 344 mieszkańców (17.05.1939 r.). Nazwa wsi została wymieniona w dokumencie z 1313 r., w którym Graf Peter von Neuenburg wraz z braćmi Johannem i Lorenzem przekazali wieś swoim wasalom Gottfriedowi Bülow i Gerhardowi Ketelhodt. Kolejnym właścicielem Krępy był Graf Jesko von Schlawe, który w 1329 r. sprzedaje część dóbr Niemieckiemu Zakonowi Rycerskiemu. W 1347 r. Krępa w całości przechodzi na własność zakonu. W XV w. toczył się spór między księciem pomorskim Bogusławem X, a Lorenzem i Jürgenem von Puttkamer z Łosina o wsie Lubuń i Krępa. Spór zakończył się polubownie w 1496 r. Wieś Krępa trafiły do rodziny von Puttkamer jako lenno. W pierwszej połowie XIX w. doszło do zajęcia majątku na rzecz państwa. W 1884 r. wieś została sprzedana Paulowi von Breyer za 63 tys. talarów. Ostatnimi właścicielami majątku w Krępie była rodzina Genth, spokrewniona z rodem Breyerów poprzez małżeństwo.

Rolnictwo i działalność gospodarcza

W 1938 roku powierzchnia majątku w Krępie wynosiła 1050 ha, w tym było: 552 ha gruntów ornych, 63 ha łąk, 26 ha pastwisk, 380 ha lasów, 20 ha powierzchni wodnych i 9 ha nieużytków. W zabudowaniach folwarcznych znajdowało się: 60 koni, 269 sztuki bydła. Poza majątkiem we wsi znajdowały się 24 gospodarstw rolnych, w tym:
- 5 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
- 4 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 2 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
- 13 o powierzchni powyżej 20 ha.
Pod koniec lat 30 XX w. w Krępie działały dwa młyny należące do Hermann‘a Witt i Fritz‘a Gruhlke oraz kuźnia Heinrich‘a Groth.

Kościół

Mieszkańcy Krępy byli w większości ewangelikami. W 1925 r. tylko jedenaście osób deklarowało wyznanie katolickie. Wieś należała do parafii Świętego Piotra w Słupsku, tym samym do okręgu kościelnego Słupsk - Stare Miasto.

Szkoła

W 1932 r. w Krępie funkcjonowała 2-stopniowa szkoła powszechna, z dwiema klasami i jednym nauczycielem. Do szkoły uczęszczało wówczas 76 uczniów. W śród uczących w miejscowej szkole wymienia się Otto Haack.

Ostatnie dni wojny

Miejscowość została zajęta przez wojska radzieckie 8 marca 1945 r. Dzień przed wkroczeniem Rosjan wysadzono most na rzece Słupi łączący Krępe z Łosinem, a mieszkańcy wsi otrzymali rozkaz ewakuacji. Po zajęciu wsi doszło do plądrowania domów i kilku podpaleń zabudowań. Latem 1945 r. do Krępy przybyli pierwsi polscy osadnicy. Podczas II wojny światowej zginęło 23 mieszkańców wsi, 30 zaginęło i 20 poległo w szeregach armii niemieckiej.

Cmentarze

Cmentarz wiejski

Data założenia:   XIX w.  Brak dokładnych danych.
Wyznanie / parafia:  Ewangelicki / parafia św. Piotra w Słupsku. 
Status:  Nieczynny. 
Położenie:  Po prawej stronie drogi prowadzącej do Płaszewka, przy obecnej ul. Leśnej w Krępie. 
Współrzędne geograficzne:  N 54°25’14” E 17°03’12”
Powierzchnia:  ± 5110 m2
Układ przestrzenny:  cmentarz położony na płaskim terenie, na planie prostokąta na linii północny-zachód - południowy-wschód. Wejście na teren cmentarza znajduje się od strony północnego-zachodu.  Granicę południowo-wschodnią wytyczają kamienie polne. Nie zachował się układ kwater i grobów. 
Drzewostan i roślinność:   
Najstarszy zachowany element:  Nagrobek granitowy pionowy upamiętniający Paula Skowronek zmarłego 04.11.1882 r. 
Zachowały się: 
  • 1 obelisk upamiętniający Ericha Witt poległego podczas I wojny światowej,
  • 3 nagrobki betonowe pionowe z czarnymi tablicami inskrypcyjnymi,
  • 1 nagrobek kamienny pionowy z inskrypcją wklęsłą,
  • 1 nagrobek kamienny pionowy z inskrypcją wklęsłą, przełamany w połowie,
  • 1 krzyż kamienny z XIX w. złamany na wysokości ramienia,
  • 5 krzyży żeliwnych bez kamiennych podstaw,
  • 3 krzyże ażurowe dziecięce,
  • 22 fragmenty tablic inskrypcyjnych,
  • 4 granitowe podstawy pod krzyże żeliwne
  • kamienie polne wytyczające granicę cmentarza od strony południowo-wschodniej.

 

Cmentarz właścicieli ziemskich

Data powstania: Brak danych.
Status: Nieczynny.
Położenie: 460 m na zachód od pałacu z 1889 r.
Współrzędne geograficzne: N 54.418376, E 17.045288 
Powierzchnia:  
Układ przestrzenny: Cmentarz znajduje się na niewielkim wzniesieniu terenu. 
Najstarszy zachowany element: Granitowy obelisk upamiętniający Margarete Genth zmarłej 03.12.1922 r.
Zachowały się:
  • Granitowy obelisk upamiętniający Margarete Genth. 

Pochowani na cmentarzu w Krępie

Nazwisko  Imię  Tytuł / oznaczenie  Data urodzenia  Data śmierci 
Brandenburg  Maria  20.04.1880  09.03.1886 
Buchert  Minna  13.12.1875  04.05.1884 
Chiede geb. Kabbe  Adeline   19.01.1836    20.06.1884  
Düring geb. Witt  Helene  16.11.1893  02.05.1929 
Düring Helene  --.--.----   --.--.----  
Kading  Friedrich   06.10.1851  01.03.1915 
Garz  Ferdinand August  07.03.1831  24.03.1890 
Garz geb. Kabbe  Charlotte  19.08.1829  05.12.1882 
Kabbe  Karl 03.12.1862  09.07.1917 
Schielke geb. Zielske Liesabet Żyła 32 lata / żona Hansa Schielke. Córka Karola Zielske i Matilde z dm. Kieppe. --.--.----  --.--.1943
Skowronek Paul - 16.04.1867 04.11.1882 
Witt Hermann - 26.05.1866 04.06.1939 
Witt geb. Salomon Berta - 10.02.1873 16.11.1926 
Wittenberg Adeline   14.06.1905 27.04.1931

 

Mieszkańcy Krampe (Krępa) polegli podczas wojen

Stopień Nazwisko Imię Data urodzenia Data śmierci Wiek / Miejsce śmierci / uwagi
Grenadier Maaß Hermann --.--.---- --.--.---- Zaginął podczas wojny francusko-pruskiej 1870/71. 
Unteroffizier Witt Erich --.--.---- 22.04.1917 Poległ w bitwie z wojskami brytyjskimi pod Arras / Infanterie Regiment 61.1.K. / sanitariusz / pochowany na cmentarzu wojennym w Neuville-Saint-Vaast koło Arras (Francja). Na cmentarzu w Krępie znajduje się grób symboliczny.
- Bork Heiz --.--.---- --.--.---- Poległ podczas II wojny światowej.

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 651-654.