Bydlino - Bedlin
Bydlino - wieś w gminie Słupsk. Według danych z 17 maja 1935 r. w Bydlinie mieszkało 198 osób, w 57 gospodarstwach domowych. W 1485 r. wieś należała do rodziny von Schwaven, a od roku 1626 do 1805 do rodziny von Lettow. Według Brüggemann'a w 1784 r. w Bydlinie znajdował się jeden folwark, młyn wodny z tartakiem zwany młynem niskim. Powyżej nurtu rzeki Słupi, w Machowinie znajdował się młyn zwany wysokim. Wówczas mieszkało tutaj trzech chłopów, trzech robotników najemnych i nauczyciel. Łącznie we wsi było 11 palenisk. 2 stycznia 1723 r. urodził się w Bydlinie Dawid Ruhnke († 14.05.1798 r. w Leiden) - przyszły profesor filozofii, historii i filologii greckiej na Uniwersytecie w Leiden (Holandia). W 1805 r. wsie Bydlino i Machowino zostają sprzedane rodzinie von Uckermann:
- Franz von Uckermann (radca prawny) ur. 30.12.1796 r. - zm. 06.06.1879 r.,
- Conrad von Uckermann (porucznik Landwehry) ur. 10.05.1834 r. we Wrocławiu - zm. 15.02.1910 r. w Machowinie,
- Franz von Uckermann ur. 14.05.1860 r. w Zimowiskach - zm. 20.06.1924 r. w Machowinie,
- Konrad Uckermann (ostatni właściciel majątków w Bydlinie i Machowinie) zm. 1973 r. w Weißenburgu (Bawaria - Niemcy).
Rolnictow, handel i rzemiosło
Według danych z 1892 r. wielkość majątku w Bydlinie wynosiła 395 ha, w skład których wchodziło: 226 ha pól uprawnych, 47 ha łąk, 42 ha pastwisk i 80 ha lasów. Natomiast w zabudowaniach gospodarczych znajdowały się 23 konie, 97 sztuk rogacizny, 604 owce i 52 świnie. W roku 1914 majątek uległ powiększeniu i wynosił 426 ha, w skład których wchodziło: 238 ha pól uprawnych, 47 ha łąk, 32 ha pastwisk i 90 ha lasów. Natomiast w zabudowaniach gospodarczych znajdowało się 20 koni, 113 sztuk rogacizny i 63 świnie. Przed wybuchem II wojny światowej powierzchnia majątku uległa zmniejszeniu i wynosiła 405 ha, w tym było: 218 ha pól uprawnych, 44 ha łąk, 41 ha pastwisk, 96 ha lasów, 2 ha powierzchni wodnych i 4 ha nieużytków. Stan zwierząt hodowlanych wynosił: 22 konie, 90 świń. W 1939 r. oprócz majątku w Bydlinie znajdowało się 18 gospodarstw rolnych, w tym:
- 10 gospodarstw o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
- 3 gospodarstwa o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 5 gospodarstw o powierzchni od 10 ha do 20 ha.
W Bydlinie w latach 40 XX wieku znajdował się zajazd należący do Paul′a Duske. Mieszkali tutaj: rzeźnik Fritz Böhlke, młynarz Werner Buhrke i kowal Hubert Sengstock.
Kościół
Wszyscy mieszkańcy Bydlina byli wyznania ewangelickiego i należeli do parafii w Weitenhagen (Wytowno), a tym samym do okręgu kościelnego Stolp-Stadt (Słupsk Miasto).
Kościół
W 1932 r. w Bydlinie funkcjonowała jednostopniowa szkoła powszechna, do której uczęszczało 25 dzieci. Cztery lata później, a dokładnie 01.05.1936 r. poświęcono i oddano do użytku nowy budynek szkoły. Ostatnim nauczycielem nauczającym w Bydlinie był Bernhard Voelzke.
Ostatnie dni wojny
Już w pierwszych dniach 1945 r. mieszkańcy wsi czynili przygotowania do ewakuacji przed nacierającymi wojskami radzieckimi. W marcu kolumna uchodźców z Bydlina wyruszyła w kierunku Objazdy przez Machowino i Wytowno. Wszystkie drogi były zatłoczone przez uciekinierów z okolicznych miejscowości oraz z Prus Wschodnich i Prus Zachodnich. W tym samym czasie w Bydlinie oddziały Volkssturmu stawiały zapory przeciwczołgowe. Niewielka grupa żołnierzy niemieckich ulokowała się w budynku szkoły, druga grupa w sile 25 żołnierzy zajęła budynek przy moście na rzece Słupi. Okolice mostu zostały zbombardowane przez lotnictwo radzieckie. Rosjanie weszli do wsi 8 marca od strony Strzelina i od strony południowej po przełamaniu słabej obrony mostu na rzece. Po zajęciu wsi kilkunastu mieszkańców, w tym burmistrz Franz Albrecht zostali aresztowani i wywiezieni do Związku Radzieckiego. Już w 1945 r. do wsi zaczęli napływać pierwsi osadnicy polscy. Głównie z terenów wschodniej Polski, m.in. ze Suwalszczyzny. Na przełomie 1945/1946 większość niemieckich mieszkańców wsi została deportowana za Odrę. Straty wojenne wśród ludności cywilnej Bedlin (Bydlino) wynosiły 8 zabitych i 19 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 8 mieszkańców tej miejscowości.
Cmentarz
| Data powstania: | Brak informacji. |
| Wyznanie / parafia: | Ewangelickie / parafia Wytowno. |
| Status: | Nieczynny. Ostatni pochówek miał miejsce latem 1982 r. |
| Położenie: | Na południowy - zachód od wsi, po lewej stronie traktu do Zamełowa. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54.536229, E 16.969580 |
| Powierzchnia: | Brak danych. |
| Układ przestrzenny: | Położony na niewielkim wzniesieniu terenu. Zachowała się północno-zachodnia granica cmentarza, którą wytycza szpaler drzew. Nie zachował się układ kwater sprzed 1945 r. |
| Drzewostan i roślinność: | Barwinek. |
| Najstarszy zachowany element: | Krzyż żeliwny upamiętniający Anne Albrecht z dm. Heher zm. 04.12.1925 r. |
| Zachowały się: |
|
| Uwagi: | Zachowało się 17 mogił, z których 7 jest bezimiennych. 9 mogił należy do osadników polskich, z których dwoje jest wyznania prawosławnego (małżeństwo Józef i Olga Waseńczuk). Pochówki na tym cmentarzu odbywały się do 1958 r. Ostatni pogrzeb odbył się wyjątkowo w 1982 r., kiedy to pochowano Józefa Waseńczuka, który spoczął u boku swojej żony zmarłej w 1952 r. Najprawdopodobniej pierwszy polski pochówek na tym cmentarzu odbył się w lutym 1945 r. Pochowano wówczas 10-letnią Romualdę Bernatowicz. |
Pochowani na dawnym cmentarzu ewangelickim
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Albrecht geb. Heher | Anna | - | 30.04.1880 | 04.12.1925 |
| Bernatowicz | Romualda | - | 30.03.1935 | 14.02.1945 |
| Bownik | Marian | - | 06.01.1951 | 06.04.1951 |
| Gałan | Antonina | - | 18.09.1918 | 18.05.1951 |
| Jakubczak | Czesław Zenon | - | --.--.---- | --.--.---- |
| Mielniczuk | Józef | - | 01.09.1904 | 11.11.1958 |
| Mielniczuk | Agata | - | 20.07.1872 | 10.09.1948 |
| Pawłowski | Franciszek | Żył 36 lat. | --.--.---- | --.--.---- |
| Waseńczuk | Olga | - | 20.11.1911 | 30.07.1958 |
| Waseńczuk | Józef | - | 28.02.1905 | 29.06.1982 |
Zmarli w Bydlinie
| Nazwisko | Imię | Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci |
| Borchmann | Louise | - | --.--.---- | --.--.1946 |
Mieszkańcy Bedlin (Bydlino) polegli w wojnach
| Stopień | Nazwisko | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Miejsce śmierci / wiek / uwagi |
| Gefreiter | Mickley | Franz | --.--.---- | 10.09.1914 | Poległ. |
| Reservist | Boldt | Richard | --.--.---- | 27.11.1914 | Poległ. |
| Landsturmann | Kunde | Wilhelm | --.--.---- | 08.06.1915 | Poległ. |
| Reservist | Böhlke | Willi | --.--.---- | 26.08.1915 | Poległ. |
| Musketier | Duske | Franz | --.--.---- | 27.08.1915 | Poległ. |
| Musketier | Kautz | Willi | --.--.---- | 11.08.1916 | Poległ. |
| Musketier | Schlawin | Richard | --.--.---- | 02.03.1917 | Poległ. |
| Grenadier | Müller | Hugo | --.--.---- | 16.06.1918 | Poległ. |
| Grenadier | Stumm | Franz | --.--.---- | 24.07.1918 | Poległ. |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 389-391.
2. Pommersches Güter-Adressbuch, Stettin 1892 Friedrich Nagel (Paul Niekammer).
3. Gϋter-Adreβbuch fϋr die Provinz Pommern, Leipzig 1914, wydawca Reichenbach'sche Verlagsbuchhandlung.
4. Niekammer's Landwirtschaftliche Güteradreßbücher. Band I, Niekammer's Adreßbüchern G.m.b.H. hern G.m.b.H. Leipzig 1939.
5. http://www.slupsk.machura.slupsk.pl/page22.html.