Sierakowo Słupskie - Zirchow

Sierakowo Słupskie - wieś w gminie Kobylnica. Jedna z najstarszych wsi w powiecie słupskim. Pierwsza wzmianka o Sierakowie Słupskim występuje w dokumencie z 1287 r., w którym to książę Mściwoj II (pom. Mestwin) potwierdza nadanie wsi klasztorowi cystersów w Bukowie. W 1495 r. była ona lennem rodziny von Wobeser. Następnie jako właścicieli wsi wymienia się w 1717 r. Albrechta von Blumenthal, a w 1739 r. Alexandra von Schiebelstein. W 1790 r. Sierakowo Słupskie wraz z głównym majątkiem w Łupawie i 11 innymi wsiami w okręgu słupskim przeszło za przyczyną małżeństwa na własność rodziny von Bonin. Następnie przejęła je rodzina von Zitzewitz. W 1842 r. zostało ono sprzedane za kwotę 39000 talarów Alexandrowi von Bonin. Jednymi z ostatnich znanych właścicieli majątku byli: pani Siemers z Kończewa (1884 r.) i Hans Joahim Siemers z Kończewa (1928 r.).

Rolnictwo i działalność gospodarcza

W 1891 r. wielkość majątku w Sierakowie Słupskim wynosiła 408 ha, w tym było: 307 ha pól uprawnych, 53 ha łąk, 45 ha pastwisk i 3 ha lasów. Majątek wówczas był nastawiony na hodowlę owiec, których posiadało 362 sztuk. Oprócz owiec w zabudowaniach gospodarczych znajdowało się 18 koni, 149 sztuk rogacizny i 52 świń. Administratorem majątku był wówczas inspektor Strobelt.
Przed wybuchem I wojny światowej powierzchnia majątku nie uległa zmianie. Zmienił się natomiast profil hodowli. Przestawiono się na hodowlę świń, których stan zwiększono o 330%, tj. do 224 sztuk. Stan pozostałego inwentarza wynosił: 28 koni (wzrost o 56%), 192 sztuk bydła (wzrost o 29%) i 194 owce (spadek o 46%). We wsi znajdowały się również 44 gospodarstwa rolne, w tym:
- 4 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha
- 13 o powierzchni od 5 ha do 10 ha
- 24 od 10 ha do 20 ha,
- 3 powyżej 20 ha.
Według spisu powszechnego, przeprowadzonego 17.05.1939 r. we wsi mieszkały 402 osoby. Mieszkały tutaj m.in. rodziny: Bülow, Hergetz, Kamenzki, Kappe, Mancke, Manke, Maruner, Papenfuss, Schübel, Stiewe, Tepel, Woggon, Zorn.

Kościół

Wszyscy mieszkańcy wsi byli ewangelikami (1925) i należeli do parafii w Sierakowie Słupskim (Zirchow), a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk Miasto (Stolp-Stadt). W skład parafii wchodziło 5 miejscowości: Kunsow (Kończewo), Kulsow (Kuleszewo), Lossin (Łosino), Sanskow (Zajączkowo) i Brackenberg (Zagórki). W 1940 r. parafia liczyła 1819 osób. Kościół w Sierakowie Słupskim wybudowany w XV w. należy do najstarszych budowli sakralnych w regionie słupskim. Po zakończeniu II wojny światowej, w lutym 1946 r. ewangelicka świątynia została wyświęcona przez księdza katolickiego Karola Chmielewskiego, ówczesnego proboszcza parafii św. Ottona w Słupsku. Obecnie jest kościołem filialnym pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Pastorzy w Zirchow (Sierakowo Słupskie).
- Bartholomäus Ketelhut w latach 1547-1577,
- Joachim Ketelhut w latach 1577-[----],
- Carl. Leo w latach 1614-1655,
- Andreas Reidel w latach 1656-1688,
- Philipp Christoph Zeyse w latach 1688-1720,
- Jakob Benjamin Zeyse w latach 1720-1742,
- Georg Albert Gottel w latach 1742-1762,
- Werner Heinrich Zeyse w latach 1763-1796,
- Martin Daniel Gottfried Hertel w latach 1797-1832,
- Adolf Matthey w latach 1834-1884,
- Wilhelm Friedrich Gurr w latach 1885-1888,
- Gustav Hermann Fürchtegott Bellin w latach 1888-1894,
- Hugo Heinrich Gustav Tschirschky w latach 1894-1903,
- Gotthold Karl Reimer w latach 1903-1912,
- Siegfried Finkbein w latach 1912-1946.

Szkoła

W Sierakowie Słupskim funkcjonowała jednostopniowa szkoła powszechna z jednym nauczycielem, do której uczęszczało 33 dzieci (1932). Jednym z ostatnich nauczycieli był Kamenzki.

Ostatnie dni wojny

W pierwszych dniach marca 1945 r. wieś była przepełniona uchodźcami z Prus Wschodnich, z okolic Tylży (Tilsit), Ragnety (Ragnit), Mamonowa (Heiligenbeil) oraz z Prus Zachodnich z okęgu Wąbrzeźno (Briesen). Dzień przed wkroczeniem wojsk radzieckich do wsi, tj. 06.03.1945 r., burmistrz Papenfuß wydał rozkaz do ewakuacji wsi. Część uciekinierów zdołała dotrzeć do Gardny Wielkiej, Smołdzina i Kluk. Podczas ucieczki zmarł 89-letni karczmarz Franz Stiewe, który został pochowany w Klukach. Już 8 i 9 marca grupy te zostały przechwycone przez wojska radzieckie i zawrócone do Sierakowa Słupskiego. Podczas rewizji osobistej Rosjanie znaleźli u rolnika Willego Katschke gwizdek trelowy, za posiadanie którego został on natychmiast zastrzelony.
Radzieckie czołgi i piechota wkroczyły do wsi od strony Kończewa. Doszło wówczas do potyczki z oddziałem niemieckim, w trakcie której poległo 5 żołnierzy niemieckich i zniszczeniu uległ jeden czołg radziecki. Z zabudowy wsi zniszczeniu uległy dwie zagrody, jeden budynek mieszkalny i stodoła należąca do rolnika Woggon. Pierwsi polscy osadnicy przybyli do Sierakowa Słupskiego w maju 1945 r. Pierwsze deportacje ludności niemieckiej z Sierakowa Słupskiego za Odrę miały miejsce we wrześniu 1945 r. i styczniu 1946 r. W pierwszej kolejności wywieziono pozostających we wsi uchodźców z Prus Wschodnich i Prus Zachodnich. Ostatni miejscowy pastor ewangelicki Siegfried Finkbein został deportowany 01.09.1946 r. Podczas II wojny światowej zginęło 5 mieszkańców wsi, 28 zaginęło i 11 poległo w szeregach armii niemieckiej.

Cmentarze

Cmentarz nr 1

Cmentarz nr 2 - na wschodnim skraju wsi

Cmentarz nr 3 - obecny cmentarz parafialny

Pochowani na cmentarzach w Sierakowie Słupskim

Źródło:

1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 1060-1064.