Lubuń - Labuhn

Lubuń - wieś w gminie Kobylnica. Jedna z najstarszych wsi w powiecie słupskim. Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1281 roku i występuje w dokumencie Mściwoja II o nadaniu kościoła św. Mikołaja w Słupsku i innych obiektów sakralnych z ich majątkami, zakonowi norbertanek z Białobuku koło Trzebiatowa. W czasach pruskich wieś była jedną z 18 wsi królewskich, które podlegały urzędowi w Słupsku. Jednymi z ostatnich właścicieli ziemskich w Lubuni byli: Carl Lawrenz (1925) i Karl Ludwig Zielke do 1945 r.

Rolnictwo, handel i rzemiosło

W roku 1938 wielkość majątku ziemskiego wynosiła 310 ha powierzchni, w tym: 140 ha gruntów ornych, 30 ha łąk, 134 ha lasów. 5 ha nieużytków i 1 ha powierzchni wodnych. Stan inwentarza wynosił 14 koni, 60 sztuk bydła i 30 świń. Poza majątkiem było w Lubuniu 46 gospodarstw rolnych:
- 18 o powierzchni od 0,5 go 5 ha,
- 3 o powierzchni od 5 do 10 ha,
- 8 o powierzchni od 10 do 20 ha,
- 17 o powierzchni od 20 do 100 ha.
Największe gospodarstwo rolne posiadał Karl Lawrenz - 68,5 ha, Karl Pimplin - 57 ha, Wilhelm Villmow - 51 ha, Otto Zischke - 41 ha,Wilhelm Granzow - 32 ha, Karl Waldow - 30 ha i Otto Hildebrandt. Handel i rzemiosło były w Lubuniu słabo rozwinięte. Istniały tutaj - Kasa Oszczędnościowo-Pożyczkowa EGmbH, zakład budowlany Wilhelma Vorbau, karczma Felixa Sosatzki'ego, sklepy wielobranżowe A. Steinhagen'a i K. Villmow'a. Znajdowała się tutaj kuźnia P. Krause'ego oraz zakłady szewskie A. Steinhagen'a i Karla Czarski'ego.

Kościół

Większość mieszkańców Lubunia była wyznania ewangelickiego. W 1925 r. tylko dwóch mieszkańców deklarowało wyznanie katolickie. Wcześniej wieś wchodziła w skład parafii św. Piotra w Słupsku, a od 1866 r. do parafii w Kwakowie, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk-Miasto. W 1940 r. parafia liczyła 3122 wyznawców. Ostatnim pastorem był Max Lechner.     

Szkoła

Dnia 20 sierpnia 1939 r. poświęcono i oddano do użytku nową 2-klasową szkołę powszechną. Dla nauczycieli wybudowano dwa mieszkania z budynkami gospodarczymi. Ostatnimi nauczycielami byli: Dettmann i Hans Albers, który poległ na wojnie.

Ostatnie dni wojny

Mieszkańcy Lubunia otrzymali rozkaz do ewakuacji 04.03.1945 r. O świcie następnego dnia kolumna uchodźców ruszyła w kierunku Dąbrówna przez Skarszów Górny, Wieliszewo i Łupawę. Głównym celem było dotarcie do portu w Gdańsku. Uchodźcy zatrzymali się na jeden dzień w miejscowości Wieliszewo, lecz następnego dnia zostali ponagleni przez żandarmerię wojskową do dalszego marszu. W Łupawie po przejściu kolumny uchodźców wysadzono most na rzece Łupawa. Szlak ewakuacyjny mieszkańców Lubunia zakończył się w lesie na wschód od Dąbrówna, gdzie zostali zatrzymani przez Rosjan. Straty wojenne wśród ludności cywilnej Lubunia wynosiły 12 zabitych i 39 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 26 mieszkańców tej miejscowości.

Cmentarz

Pochowani na dawnym cmentarzu ewangelickim

Polegli podczas wojen

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 681-684.