Lubuń
Banner

Lubuń - Labuhn

Lubuń - wieś w gminie Kobylnica. Jedna z najstarszych wsi w powiecie słupskim. Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1281 roku i występuje w dokumencie Mściwoja II o nadaniu kościoła św. Mikołaja w Słupsku i innych obiektów sakralnych z ich majątkami, zakonowi norbertanek z Białobuku koło Trzebiatowa. W czasach pruskich wieś była jedną z 18 wsi królewskich, które podlegały urzędowi w Słupsku. Jednymi z ostatnich właścicieli ziemskich w Lubuni byli: Carl Lawrenz (1925) i Karl Ludwig Zielke do 1945 r.

Rolnictwo, handel i rzemiosło

W roku 1938 wielkość majątku ziemskiego wynosiła 310 ha powierzchni, w tym: 140 ha gruntów ornych, 30 ha łąk, 134 ha lasów. 5 ha nieużytków i 1 ha powierzchni wodnych. Stan inwentarza wynosił 14 koni, 60 sztuk bydła i 30 świń. Poza majątkiem było w Lubuniu 46 gospodarstw rolnych:
- 18 o powierzchni od 0,5 go 5 ha,
- 3 o powierzchni od 5 do 10 ha,
- 8 o powierzchni od 10 do 20 ha,
- 17 o powierzchni od 20 do 100 ha.
Największe gospodarstwo rolne posiadał Karl Lawrenz - 68,5 ha, Karl Pimplin - 57 ha, Wilhelm Villmow - 51 ha, Otto Zischke - 41 ha,Wilhelm Granzow - 32 ha, Karl Waldow - 30 ha i Otto Hildebrandt. Handel i rzemiosło były w Lubuniu słabo rozwinięte. Istniały tutaj - Kasa Oszczędnościowo-Pożyczkowa EGmbH, zakład budowlany Wilhelma Vorbau, karczma Felixa Sosatzki'ego, sklepy wielobranżowe A. Steinhagen'a i K. Villmow'a. Znajdowała się tutaj kuźnia P. Krause'ego oraz zakłady szewskie A. Steinhagen'a i Karla Czarski'ego.

Kościół

Większość mieszkańców Lubunia była wyznania ewangelickiego. W 1925 r. tylko dwóch mieszkańców deklarowało wyznanie katolickie. Wcześniej wieś wchodziła w skład parafii św. Piotra w Słupsku, a od 1866 r. do parafii w Kwakowie, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk-Miasto. W 1940 r. parafia liczyła 3122 wyznawców. Ostatnim pastorem był Max Lechner.     

Szkoła

Dnia 20 sierpnia 1939 r. poświęcono i oddano do użytku nową 2-klasową szkołę powszechną. Dla nauczycieli wybudowano dwa mieszkania z budynkami gospodarczymi. Ostatnimi nauczycielami byli: Dettmann i Hans Albers, który poległ na wojnie.

Ostatnie dni wojny

Mieszkańcy Lubunia otrzymali rozkaz do ewakuacji 04.03.1945 r. O świcie następnego dnia kolumna uchodźców ruszyła w kierunku Dąbrówna przez Skarszów Górny, Wieliszewo i Łupawę. Głównym celem było dotarcie do portu w Gdańsku. Uchodźcy zatrzymali się na jeden dzień w miejscowości Wieliszewo, lecz następnego dnia zostali ponagleni przez żandarmerię wojskową do dalszego marszu. W Łupawie po przejściu kolumny uchodźców wysadzono most na rzece Łupawa. Szlak ewakuacyjny mieszkańców Lubunia zakończył się w lesie na wschód od Dąbrówna, gdzie zostali zatrzymani przez Rosjan. Straty wojenne wśród ludności cywilnej Lubunia wynosiły 12 zabitych i 39 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 26 mieszkańców tej miejscowości.

Cmentarz

Data założenia: Brak dokładnych danych. Istniał w latach 70 XIX wieku. 
Wyznanie / parafia: Ewangelickie / od 1866 r. parafia w Kwakowie,wcześniej parafia św. Piotra w Słupsku.  
Status: Czynny. 
Położenie: Położony na północno-zachodnim skraju wsi, przy kościele pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy. 
Współrzędne geograficzne. N 54.383643, E 17.068977 
Powierzchnia: ± 1188m2 
Układ przestrzenny: Cmentarz posadowiony na planie prostokąta, na linii północny-zachód - południowy-wschód. Wejście na teren pochówkowy znajduje się od strony południowej. Zachował się układ grobów. Zmarłych chowano głową w kierunku zachodnim.
Drzewostan i roślinność: Drzewa: świerk, / Roślinność: bluszcz. 
Najstarszy zachowany element: Krzyż żeliwny upamiętniający Elizabeth Sopke z dm. Granzow zmarłej 23.04.1876 r.
Zachowały się:  

 

Pochowani na dawnym cmentarzu ewangelickim

Nazwisko Imię Tytuł / oznaczenie Data urodzenia Data śmierci
Bill Karl - 05.11.1822 12.07.1909
Bill geb. Kantz Emilie - 16.07.1834 14.03.1916 
Burse Theodor 12.04.1862 08.02.1935
Burse geb. Vorban Pauline 30.11.1857 15.08.1935
Bütow Ferdinand  13.10.1840 16.--.---- 
Bütow Berta - --.--.1843 30.--.1920
Erdmann  Franz Karl - 01.02.1887 04.04.1907
Fernow geb. Freitag Ida - 03.09.1877 08.06.1940
Franz Otto - --.--.---- --.--.----
Garbe Johanna - 10.06.1883 25.11.1885
Garbe Wilhelmine - 14.12.1855 08.02.1901
Garbe geb. Last Wilhelmine - 25.09.1828 08.11.1885
Gesse Fr. Dożywotnik. 06.09.1832 30.04.1896
Gesse geb. Hildebrandt Emilie - 27.12.1874 13.04.1920
Glert Emma Hilda Wilhelmine - 31.05.1891 02.04.1892
Gorn Liesbeth    26.12.1912  01.03.1941 
Granzow Johann Jakob Rolnik / urodzony we Włynkowie. 04.07.1824 05.05.1905
Granzow Heinrich August Syn rolnika. 19.02.1864 09.06.1893 
Granzow W. - 16.06.1799 23.11.189-
Granzow geb. Lawrenz Caroline - 07.08.1830 19.09.1915
Groth geb. Schmuchow Wilhelmine Żona kowala. 29.03.1840 12.11.1903
Groth  Walter  07.05.1840  26.05.1928 
Groth  Frieda  24.06.1901  10.04.1928 
Groth  Ludwig  Kowal.  27.08.1842  01.09.1890 
Heiber Selma - --.--.---- --.--.1947
Haut Karoline - 19.10.1879 23.07.1940
Jesse Fritz - 13.07.1910 22.07.1910
Jesse Else - 13.07.1910 26.07.1910
Jesse August - 12.12.1849 01.01.1906
Jesse geb. Höpner Karoline - 06.05.1843 08.05.1904 
Kantz Klara - 23.12.1909 15.02.1920 
Kantz Richard Poległ podczas I wojny światowej. 07.02.1890 02.11.1918 
Kantz geb. Müller Berta - 18.06.1857 31.01.1925
Klir Ernst Dożywotnik. 08.11.1816 11.03.1894
Klir Charlotte - 23.12.1821 29.10.1904
Klir Friedrich - 11.11.1820 19.11.1899
Klir Emma Karoline Bertha Córka właściciela Ferdinanda Klir. 24.09.1879 30.08.1903
Klix geb. Villmow Berta - 27.07.1849 19.--.----
Lamenzke Margarethe Luise Minna - 15.10.1883 20.12.1889
Müller Johanna - 18.06.1859 17.04.1931
Pagel Paul - 01.09.1883 10.12.1931
Pomplun Otto - 23.01.1896 20.05.1914
Pomplnn geb. Villmow Karoline - 14.08.1857  06.02.1939
Richter Carl - 30.01.1860 11.06.1909
Saretzki geb. Stegert Mathilde - 29.10.1864 30.01.1937
Scheil Otto - 16.06.1879 03.01.1939
Scheil Ludwig Dożywotnik. 23.09.1829 17.10.1903 
Scheil geb. Fähnrich Karoline - 02.07.1835 29.06.1904
Scheil geb. Schulz Emma Żona nauczyciela Schmalz. 11.02.1854 01.02.18-2 
Schramm Bruno - 15.-.1913 19.08.1941
Schramm Emil - 02.12.1921 08.04.1922
Schramm Artur Mark Erich - 07.10.1912 09.01.1913
Schramm Friedrich - 22.08.1814 26.08.1895
Schramm geb. Scheil Wilhelmine - 25.02.1822 16.08.1904
Schramm geb. Schulz Pauline - 15.10.1889 03.05.1914 
Schultz Heinrich - 24.01.1894 16.09.1899 
Schultz Margarethe - 20.07.18-1 20.04.1898
Schultz Augusta  11.10.1843  17.12.1924 
Schwuchow Carl  Murarz.  08.04.1823  10.05.1901 
Sopke Carl Ludwig August - 12.02.1844 16.08.1876
Sopke geb. Granzow Elizabeth - --.08.1822 23.04.1876
Sopke geb. Kunt Caroline - 07.02.1824 17.08.1890
Stei[-]hog Karl - 22.12.1869 12.01.1956 
Steigraber Johann - 07.05.1854 07.07.1916
Steingraber geb. Sopke Berta - 09.02.1854 27.02.1937
Steinhagen Willy - 30.03.1907 08.12.1911
Vaeth Johan - 10.04.1840 28.04.1895
Vandersee Gustaw - 17.02.1857 25.01.1901
Villmow Otto - 09.06.1887 28.11.1897
Villmow Martin Dożywotnik. 14.01.1812 02.08.1889
Villmow geb. Glende Henriette - 24.06.1812 21.09.1897 
Villmow geb. Granzow Augusta - 21.08.1857 29.08.1922
Villmow geb. Kantz Camila - 05.09.1886 20.12.1912
Vorban Willi Fried Gospodarz. 13.01.1827 16.04.1880
Vorban August Friedrich Syn właściciela. 16.06.1879 06.12.1906
Vorban geb. Villmow Karoline - 15.06.1824 18.03.1885
Waldow Franz Właściciel. 06.11.1890 03.04.1932
Waldow Ico - 29.09.1905 23.09.1906
Waldow Karl - 11.04.1862 16.12.1923
Waldow geb. Botratz Alwine - 12.09.1862 19.07.1921
Zielke Ernst Właściciel. 08.03.1871 13.12.1937
Zielke geb. Hupp Maria - --.--.---- --.--.----
Zischke Wilhelmine - 06.09.1832 21.01.1881
Zischke Johann Dożywotnik. 29.02.1832 08.04.1920
Zischke geb. Dentel Emilie - 28.09.1843 18.10.1920
Zischke geb. Jesse Berta - 14.09.1876 11.03.1919

 

Polegli podczas wojen

Stopień Nazwisko Imię Data urodzenia Data śmierci Miejsce śmierci / wiek / uwagi
- Kantz Richard 07.02.1890 02.11.1918 

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 681-684.