Lipno
Banner

Lipno - Liepen

Lipno - wieś w gminie Główczyce. Już w 1274 r. miejscowość jest wzmiankowana w dokumencie wystawionym przez księcia Mściwoja II, w którym to jest informacja o nadaniu wsi Lipno klasztorowi w Kołbaczu. W późniejszych latach Lipno było w posiadaniu rodziny von Zastrow. Na początku XVIII wieku Lipno, Będzichowo i Drzeżewo były lennem rodziny von Wobeser. Z powodu bankructwa trzy wsie zostały w roku 1729 sprzedane tajnemu ministrowi skarbu Ludwigowi Adamowi von Blumenthal. W 1743 r. Lipno wraz z pozostałymi dwiema wsiami przechodzi w ręce Jacoba von Wobeser. Następnie w 1767 r. major Georg Ulrich von Massow kupił Lipno i Będzichowo oraz nieco w późniejszym czasie Drzeżewo. Majątek pozostał w rękach tej rodziny do 1945 r. Jednymi z ostatnich właścicieli Lipna byli Adolf von Massow (zm. 1879 r.), Louis von Massow (zm. 1936 r.) i Ewald von Massow.

Rolnictwo 

W 1938 r. powierzchnia majątku w Lipnie wynosiła 290,5 ha, w tym: 150 ha gruntów ornych, 7 ha łąk, 133 ha lasów i 0,5 ha powierzchni wodnych. Stan inwentarza wynosił: 12 koni i 60 sztuk rogacizny. Poza majątkiem we wsi znajdowało się 6 gospodarstw rolnych, w tym:
- 1 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
- 1 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 4 o powierzchni powyżej 20 ha.
Największe gospodarstwa rolne posiadali: 
Franz Birr - 27 ha, Lebrecht Wenzlaff - 29 ha, Paul Wenzlaff - 23 ha.
 

Kościół

Według spisu ludności przeprowadzonego 17 maja 1939 r. wieś liczyła 94 mieszkańców, którzy tworzyli 21 gospodarstw domowych w 11 zabudowaniach mieszkalnych. Wszyscy mieszkańcy byli wyznania ewangelickiego i należeli do parafii w Damnie, która podlegała do parafii okręgu Słupsk Stare-Miasto.

Szkoła

Dzieci z Lipna uczęszczały do szkoły w niedalekim Drzeżewie.

Ostatnie dni wojny

O świcie 9 marca 1945 r. wieś została zajęta przez wojska radzieckie. Jeszcze tego samego roku przybyli tutaj pierwsi polscy osadnicy. Podczas II wojny światowej zginęło 18 mieszkańców wsi, 21 zaginęło i 1 poległ w szeregach armii niemieckiej. 

Cmentarz

Data założenia:  Brak dokładnych danych. Oznaczony na mapach z 1890 r. 
Wyznanie / parafia:  Ewangelickie / parafia w Damnie. 
Status:  Nieczynny. 
Położenie:  Położony około 500 m od centrum wsi w kierunku północnym. Po lewej stronie drogi do Drzeżewa.
Współrzędne geograficzne:  N 54°34’061” E 17°16’818” 
Powierzchnia:  ± 1500 m2 
Układ przestrzenny: 

Cmentarz posadowiony na planie prostokąta na linii wschód - zachód. Granicę cmentarza od strony zachodniej tworzy naturalne wzniesienie terenu. Od strony północnej i południowej granice wytyczają szpalery drzew świerkowych. Od strony wschodniej granicę wytycza mur o wysokości 0,5 m, wykonany z kamieni polnych (foto_1127), w którym występują dwa prześwity tworzące wejścia na teren pochówkowy. Prześwity w kamiennym murze są wzmocnione filarami z czerwonej cegły. Prześwit lewej bramy (foto_1126) wynosi 226 cm, wysokość filarów o przekroju 55 cm x 55 cm wynosi 142 cm. Prześwit prawej bramy wynosi 222 cm, wysokość filarów o przekroju 52 cm x 56 cm wynosi 90 cm. Niższa brama prowadziła do kwater dziecięcych znajdujących się w północnej części cmentarza.

Drzewostan i roślinność:  Dąb, świerk / bluszcz, paproć, konwalia, barwinek.
Najstarszy zachowany element: 
Zachowały się: 
  • 18 grobów, w tym 13 bezimiennych (13 mogił ziemnych, 3 oznaczone betonowym obrysem), 
  • 3 nagrobki w kształcie pnia drzewa bez tablic inskrypcyjnych,
  • 5 granitowych podstaw pod żeliwne krzyże,
  • 2 krzyże z betonu,
  • 5 krzyży drewnianych,
  • 4 krzyże z metalowych rur,
  • 8 fragmentów z rozbitych nagrobków,
  • 5 obrysów mogił,
  • 4 filary z czerwonej cegły tworzące bramy wejściowe na teren cmentarza.
Uwagi: Cmentarz był użytkowany do końca lat 60 XX wieku. W części południowej cmentarza zachowało się 18 mogił, z których 13 jest bezimiennych. W tej części cmentarza są pochowani pierwsi polscy mieszkańcy wsi Lipno. Do ostatnich osób pochowanych na tym cmentarzu należą: Zofia Obalska z domu Kunc i Franciszka Szymańska, którą pochowano tutaj w grudniu 1955 r.

 

Pochowani na cmentarzu ewangelickim

Nazwisko  Imię  Tytuł / oznaczenie  Data urodzenia  Data śmierci 
Obalska z dm. Kunc   Zofia  15.05.1900  29.09.1955 
Piątkowska  Marianna  Żyła 61 lat. --.--.----  --.--.1947 
Sabina  Maria  11.11.1876  03.12.1953 
Szymańska  Franciszka  --.--.1814  06.12.1955 
Urbanek  Antonina  Żona Józefa Urbanek.  --.--.----  --.--.---- 
Urbanek Józef Mąż Antoniny Urbanek. --.--.----  --.--.---- 

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 694-696