Karżniczka
Banner

Karżniczka - Karstnitz

Karżniczka - wieś sołecka w gminie Damnica. W 1939 r. mieszkało tutaj 291 osób, w 61 gospodarstwach domowych (dane z 17 maja). W 1493 i 1538 r. wieś była własnością rodziny von Bandemer. W 1546 r. książę Barnim przekazał ją w lenno kapitanowi Bartholomäusowi Schwave z Bytowa. W późniejszych latach była ona lennem rodziny Wobesersch, a od 1686 r. von Puttkamer. Majątki w Karżniczce i Bięcinie należały do rodziny von Puttkamer do 1945 r., tj. przez 259 lat. Powierzchnia majątku w Karżniczce wynosiła (w 1938 r.) 966 ha. Jego ostatni właściciel - Boguslaw von Puttkamer w ostatnich tygodniach wojny walczył na terenie Czech. Dostał się do niewoli amerykańskiej na terenie Bawarii. Po zwolnieniu z niewoli osiadł w Ratzeburgu. Zmarł w Lubece w 1974 r.
W 1910 r. Karżniczkę odwiedziła księżna i królowa Auguste Victoria, która położyła kamień węgielny pod budowę szpitala okręgowego dla chorych na gruźlicę.

Kościół

Mieszkańcy wsi byli wyznania ewangelickiego i należeli do parafii w Zagórzycy, a tym samym do okręgu kościelnego Słupsk - Stare Miasto.

Szkoła

W miejscowości istniała jednostopniowa szkoła powszechna z jednym nauczycielem. Jako ostatni uczyli tutaj: Max Hauser i Willi Strelow.

Ostatnie dni wojny

Na początku 1945 r. mieszkańcy wsi czynili przygotowania do ewakuacji przed zbliżającymi się od zachodu wojskami radzieckimi. Rankiem 8 marca 1945 r. kolumna miejscowej ludności ruszyła w kierunku Łebienia, a następnie Rzechcina. Celem ich marszu były porty Zatoki Gdańskiej. W czasie marszu uchodźcy zostali otoczeni przez Rosjan i zawróceni do Karżniczki. Rodzinie właściela majątku w Karżniczce udało się ewakuować z Pomorza drogą morską. Statek na którym płynęli wpadł na minę na wysokości miasta Fehmarn. Załoga i uchodźcy zostali uratowani. Wieś została zajęta przez wojska radzieckie 8 marca 1945 r. Powstała wówczas komendantura, której komendantem został były jeniec wojenny. Wieś została przekazana pod zarząd polski dopiero w październiku 1951 r. Straty wojenne wśród ludności cywilnej Karżniczki wynosiły 6 zabitych i 23 zaginionych. W szeregach armii niemieckiej poległo 18 mieszkańców tej miejscowości.

Cmentarz

Data założenia:  Brak danych. 
Wyznanie / parafia:  Ewangelickie / parafia Zagórzyce. 
Status:  Nieczynny 
Położenie:  Na północny-zachód od miejscowości. Po prawej stronie traktu prowadzącego do Grąsina. 
Współrzędne geograficzne:  N 54°28’944” E 17°09’427” 
Powierzchnia:  ± 2500 m2. 
Układ przestrzenny:  Położony na wzniesieniu terenu, na planie prostokąta, na linii północny-zachód - południowy-wschód. Wejście na teren cmentarza znajdowało się od strony południowo-wschodniej. Nie zachowała się aleja prowadząca do terenu pochówkowego. Granicę terenu wytyczał wał ziemny o wysokości ± 0,5m. Nie zachował się układ kwater oraz grobów. Teren został wchłonięty przez las.
Drzewostan i rośliny:   
Najstarszy zachowany element: Brak. 
Zachowały się:
  • wał ziemny wytyczający granicę cmentarza, 
  • 5 fragmentów rozbitych nagrobków,
  • 1 fragment ażurowego krzyża z grobu dziecięcego bez porcelanowej tabliczki inskrypcyjnej,
  • 53 granitowe podstawy pod żeliwne krzyże.
Uwagi: Teren cmentarza został zniwelowany. Granitowe podstawy pod krzyże żeliwne zostały złożone przy wejściu na teren pochówkowy. 

 

  

Mieszkańcy Karstnitz [Karzniczka] polegli lub zaginęli podczas wojen

Stopień Nazwisko Imię Data urodzenia Data śmierci Miejsce śmierci / wiek / uwagi
Musketier Greinke August --.--.---- --.--.---- Zaginął podczas wojny prusko-francuskiej 1870 - 1871.

Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss.590-593.