Wiszno - Vieschen
Wiszno - wieś w gminie Damnica. Wcześniej nosiła nazwę Vissen i była lennem rodzinny Wobeser. W XV wieku Tetzlaff Wobeser otrzymał wsie Wiszno, Choćmirówko i Drzeżewo dzięki swojej żonie - córce Steffena Woldags. Po śmierci Johanna Wobeser Wiszno zostało sprzedane w 1735 r. Ottonowi Bogusławowi [Bogislav] von Schwerin. W 1752 r. wieś przechodzi na własność Franza Christiana von Schmude, a po jego śmierci na syna. W 1804 r. wieś ponownie wraca do rąk rodziny von Wobeser. Następnie w 1838 r. zostaje sprzedana przez Karla i Augusta von Wobeser za 21 tys. talarów kapitanowi Lugwigowi von Katzler, w rękach którego wieś była do 1845 r. W 1858 r. przechodzi na własność rodziny Beckmann, a następnie w 1893 r. właścicielem zostaje Bannier i 1910 r. dr von Böttinger. Ostatnim właścicielem Wiszna był von Wittke.
Rolnictwo i działalność gospodarcza
W 1938 r. majątek w Wisznie liczył 183 ha, w tym było: 155 ha gruntów ornych, 10 ha łąk, 2 ha pastwisk, 10 ha lasów, 4 ha nieużytków i 2 ha powierzchni wodnych. W zabudowaniach gospodarczych znajdowało się: 12 koni, 55 sztuk rogacizny i 100 świń. Poza majątkiem we wsi znajdowało się 36 gospodarstw rolnych, w tym:
- 9 o powierzchni od 0,5 ha do 5 ha,
- 9 o powierzchni od 5 ha do 10 ha,
- 15 o powierzchni od 10 ha do 20 ha,
- 3 o powierzchni od 20 ha do 100 ha.
W Wisznie miała swoją siedzibę Wiejska Kasa Oszczędnościowo - Pożyczkowa. Znajdowały się tam tapicernia, którą prowadził mistrz siodlarski Ernst Struck oraz oberża prowadzona przez Wandtke.
Kościół
Mieszkańcy Wiszna byli wyznania ewangelickiego. W 1925 r. tylko dwie osoby deklarowały katolicyzm. Wieś należała do parafii w Damnie, a tym samym do okręgu kościelnego Stolp - Altstadt (Słupsk - Stare Miasto).
Szkoła
W 1932 r. w Wisznie funkcjonowała 1-stopniowa szkoła powszechna z jednym nauczycielem. Uczęszczało do niej wówczas 43 uczniów. Ostatnim nauczycielem był Werner Bohnstedt, który w 1945 r. popełnił samobójstwo.
Ostatnie dni wojny
Wieś została zajęta przez wojska radzieckie 9 marca 1945 r. Po około 8 tygodniach we wsi pojawili się pierwsi osadnicy polscy. Podczas II wojny światowej zginęło 6 mieszkańców wsi, 28 zaginęło i 16 poległo w szeregach armii niemieckiej.
Cmentarz
| Data założenia: | Brak danych. Występuje na mapie z II połowy XIX wieku. |
| Wyznanie / parafia: | Ewangelicki / parafia Damno. |
| Status: | Nieczynny. |
| Położenie: | 400 m w kierunku wschodnim od ostatnich zabudowań w Bobrownikach. Po lewej stronie traktu do miejscowości Wiszno (przed 1945 r. miejscowość nosiła nazwę Neu Vieschen). Miejscowość Wiszno (Vieschen) weszło w skład miejscowości Bobrowniki. |
| Współrzędne geograficzne: | N 54,526245⁰ E 17,346614⁰ |
| Powierzchnia: | ± 2400m2 |
| Układ przestrzenny: | Posadowiony na płaskim terenie, na planie prostokąta, na linii wschód - zachód. Granice terenu wytyczają kamienie głazy narzutowe i drzewa klonu. Zachowała się wyraźna granica dzieląca cmentarz na dwie części, która została wchłonięta podczas powiększenia terenu pochówkowego w kierunku wschodnim. W najstarszej części cmentarza (zachodniej)zachował się czytelny układ grobów. Zmarłych chowano na linii wschód - zachód. |
| Drzewostan i roślinność: | Drzewa: klon, / roślinność: bluszcz. |
| Najstarszy zachowany element: | Fragment granitowego krzyża upamiętniającego Karla Freitag zmarłego 23.08.1933 r. |
| Zachowały się: |
|
| Uwagi: | Pierwotnie cmentarz był posadowiony na planie kwadratu, a jego powierzchnia wynosiła ±1200 m2. Powiększenie terenu grzebalnego w kierunku wschodnim (o dalsze ±1200 m2) nastąpiło najprawdopodobniej w latach 30 XX w. Na mapie z 1929 r. został on jeszcze oznaczony kwadratem. Ostatni potwierdzony pochówek na terenie tego cmentarza miał miejsce w marcu 1947 r. Pochowano wówczas miejscowego krawca - Ludwiga Naggatz. |
Pochowani na cmentarzu
| Tytuł / oznaczenie | Data urodzenia | Data śmierci | ||
| Bewersdorff | Herbert | - | 29.02.1908 | 05.11.1939 |
| Freitag | Karl | - | 07.03.1880 | 23.08.1933 |
| Naggatz | Ludwig | Mistrz krawiecki. | 04.11.1895 | 17.03.1947 |
| Bohnstedt | Werner | Nauczyciel miejscowej szkoły. Popełnił samobójstwo. | --.--.---- | --.--.1945 |
Źródło:
1. Karl Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern, Bonn 1989, ss. 963-966
2. Niekammer's Landwirtschaftliche Güteradreßbücher. Band I: Landwirtschaftliches Adreßbuch der Provinz Pommern, Leipzig, Niekammer's Adreßbüchern G.m.b.H 1939